Dijitalleşme ve İş Hukuku(ÖHYL-405)
| Ders Kodu | Dersin Adı | Yarıyıl | Teori | Uygulama | Lab | Kredisi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ÖHYL-405 | Dijitalleşme ve İş Hukuku | 1 | 3 | 0 | 0 | 4 | 10 |
| Ön Koşul | |
| Derse Kabul Koşulları |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Türü | Seçmeli |
| Dersin Düzeyi | Yüksek Lisans |
| Dersi Veren(ler) | Hazal TOLU hazaltolu@windowslive.com (Email) |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Bu dersin amacı, dijitalleşmenin iş hukuku üzerindeki etkilerini inceleyerek, öğrencilere dijital çalışma ortamlarında ortaya çıkan hukuki sorunları tanıma, analiz etme ve çözüm üretme yetkinliği kazandırmaktır. Ders kapsamında, uzaktan çalışma, yapay zekâ, otomasyon, kişisel verilerin korunması, dijital gözetim ve platform çalışmaları gibi güncel konular ele alınarak, iş hukukunun dijital dönüşüme nasıl uyum sağladığı incelenecektir. |
| İçerik |
1. Giriş: Dijitalleşme, Endüstri 4.0 ve İş Hukukunun Dönüşümü 2. İş Hukukunun Temel İlkeleri ve Dijitalleşme ile Değişimi 3. İş Sözleşmesi Türleri ve Uzaktan Çalışma İlişkisi 4. Bağımsız Çalışma ve Freelance Modellerin Hukuki Boyutu 5. Platform Tabanlı Çalışma İlişkisi 6. Dijital Gözetim ve İşverenin Denetim Yetkisi 7. İşçinin İfade Özgürlüğü ve Sosyal Medya Hesaplarının Denetimi 8. İşçinin Ulaşılabilir Olmama Hakkı 9. İş İlişkilerinde Kişisel Verilerin Korunması 10. Yapay Zekâ, Otomasyon ve İşin Geleceği 11. İş İlişkilerinde Algoritmik Yönetim 12. Elektronik İş Sözleşmeleri 13. İş İlişkilerinde Dijital Kayıtların Delil Niteliği 14. Giyilebilir Teknolojilerin İş İlişkilerinde Kullanımı |
| Dersin Öğrenme Çıktıları |
Bu dersi başarıyla tamamlayan öğrenciler: 1. Dijitalleşmenin iş hukuku üzerindeki temel etkilerini açıklayabilir. 2. Uzaktan çalışma, esnek çalışma modelleri ve platform ekonomisinin hukuki boyutlarını analiz edebilir. 3. Dijital teknolojilerin işveren-işçi ilişkileri üzerindeki etkilerini değerlendirebilir. 4. Kişisel verilerin korunması ve dijital gözetim uygulamalarıyla ilgili hukuki düzenlemeleri tanımlayabilir. 5. Yapay zekâ ve otomasyonun iş gücü üzerindeki etkilerini iş hukuku perspektifinden yorumlayabilir. 6. Dijitalleşme kaynaklı iş hukuku uyuşmazlıklarında çözüm önerileri geliştirebilir. |
| Öğretim Yöntemleri |
1. Ders anlatımı 2. Vaka ve karar inceleme 3. Karşılaştırmalı hukuk çalışmaları 4. Seminer ve sunumlar |
| Kaynaklar |
- Süzek/Başterzi İş Hukuku, Beta 2024. - Çelik/Caniklioğlu/Canbolat/Özkaraca, İş Hukuku Dersleri, Beta 2023 - Sarıbay Öztürk, Gizem; “İşverenin İşçileri ve Adayları Sosyal Medya Vasıtasıyla Araştırması”, İş Hukukunda Yeni yaklaşımlar IV, Onikilevha Yayıncılık, İstanbul 2021, 1-108. - Vroman, Margo/Stulz, Karin; “Employer Liability for Using Social Media in Hiring Desicions”, Journal of Social Media Organizations, Vol. 3 No.1 July 2016, 1-12. - Çankaya, Yiğitcan; Yapay Zekanın İş İlişkilerine Etkileri, Onikilevha 2024 - Engin, Murat/Ozan Özparlak, Başak; İşe Girişte Yapay Zeka Ayrımcılık, Hukuk Perspektifinden Yapay Zeka, Oniki Levha, ss.227-280, 2022 - Alpagut, Gülsevil/Karaca Yağcı, Aybüke; İşyerinde Yapay Zeka Uygulaması ve Ayrımcılık, Sicil, S. 49, 2023. - Bozkurt Gümrükçüoğlu, Yeliz/ Ahter Yakacak, Gülnihal; Yapay Zekanın İşe Alım Süreçlerinde Kullanımı ve Algoritmik Ayrımcılıık, AÜHFD, C 72, S. 4, 2023 - Güzel, Ali/Ugan Çatalkaya, Deniz/Heper, Hande; İş Hukukunun Yapay Zeka İle Buluşması: İşverenin Algoritmik Yönetimi; Hukuk ve Adalet Eleştirel Hukuk Dergisi, C. 15, Özel Sayı, 2023. - Cripps, Alison; Workplace Surveillance, New South Wales Council for Civil Liberties, November 2004, s.2-19. - ALPAGUT, Gülsevil, İşyerinde Kamera Gözetlemesi ve AİHM Kararları ile Tespit Edilen Esaslar. K. Doğan Yenisey (Ed.), Prof. Dr. Savaş Taşkent'e Armağan (s. 275-313). İstanbul: On İki Levha, 2019. - Erdoğan, Canan; Kişilik Hakkı Kapsamında İşçilerin İzlenmesi ve Gözetlenmesi, Ankara 2017. - Keser, Hakan; İşçi Davranışları Kapsamında İşçinin Talimatlara Aykırı Bilgisayar, İnternet ve Cep Telefonu Kullanımı Sebebi ile İş Sözleşmesinin İşverence Feshedilmesi, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, C. 16, S. 62, 2019, s.445-490. - Savaş, F. Burcu, İş Hukukunda “Siber Gözetim”, Çalışma ve Toplum, 2009/3, 97-131. - Özdemir, Erdem; “İnternet ve İş Sözleşmesi: Yeni Teknolojilerin İş İlişkisine Etkileri Üzerine”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Sayı:10, Haziran 2008 - Erdoğan, Canan, İşçilerin E-Posta Hesaplarının İşveren Tarafından İncelenmesi Hakkındaki 24.03.2016 Tarihli ve 2013/4825 Başvuru Numaralı Anayasa Mahkemesi Kararı Üzerine, Legal İSGHD, C. 14, S.55, Y.2017, s.1351-1386. - Kopp, Kevin P., Electronic Communications In The Workplace: E-mail Monitoring and The Right of Privacy, Seton Hall Constitutional Law Journal, Vol.8, 1997-1998, s.861-890. - Anayasa Mahkemesi, 12 Ocak 2021 tarihli ve 2018/31036 başvuru numaralı kararı - Anayasa Mahkemesi, E.Ü. [GK], B. No: 2016/13010, 17/9/2020 Kararı - AİHM, Libert v. France Kararı - AİHM Barbulescu v. Romania Kararı - AİHM Lopez Ribalda Kararı - Savaş Kutsal, F. Burcu, İşçinin Ulaşılabilir Olmama Hakkı, Seçkin 2024 - Alpagut, Gülsevil, “Teknolojik Gelişmelerin İşçilik Haklarına Etkisi-Daimi Ulaşılabilirlik”, Prof. Dr. Turhan ESENER III. İş Hukuku Uluslararası Kongresi, Ankara 2021 - Doğan, Sevil, “Dijitalleşmenin Çalışma Yaşamına Etkisi: İşçinin Ulaşılamama Hakkı”, İş Hukukunda Yeni Yaklaşımlar IV, İstanbul 2021 - Ugan Çatalkaya Deniz, “Pandemi (Covid-19) Sürecinde Evden Çalışma: İşçinin İş Yaşamı - Özel Yaşam Dengesi Sosyal Temastan Uzak ancak Sürekli Ulaşılabilir Olma Çelişkisi Üzerine Düşünceler”, Pandeminin İş ve Sosyal Güvenlik Hukukuna Etkileri İş Hukukunda Yeni Yaklaşımlar V, İstanbul 2022, s. 121-176 - ABAD D.J. v Radiotelevizija Slovenija C-344/19, RJ v Stadt Offenbach am Main C-580/19 ve MG v Dublin City Council C-214/20 Kararları - Alp, Mustafa; Çalışanın İşvereni ve İş Arkadaşlarını İhbar Etmesi (Whistleblowıng), İstanbul 2013. - Aydın, Fatih; İşçinin Sosyal Medya Paylaşımlarının İş Sözleşmesinin Feshine Etkisi, Ankara 2022 - Heper Hande; “Düşünceyi Açıklama Hakkının Çalışma Yaşamındaki Görünümü: İşçinin İfade Özgürlüğü”, Çalışma ve Toplum - Savaş Kutsal, Fatma Burcu/Kolan, Şelen; “Paylaşmadan Önce Dikkat! İşçilerin İşyeri Dışında Sosyal Medya Kullanımları Üzerine Hukuki Bir Değerlendirme”, Legal İSGHD, C. 16 S. 62 Y. 2019, 491-562. - Alpagut, Gülsevil: “İfşa-İhbar Hakkına İlişkin Avrupa Birliği Yönergesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihatları”, (Ed.) HEKİMLER, Alpay: Festschrift für Otto Kaufmann Armağanı, Legal Yayıncılık, İstanbul, 2021, s. 3-24. - Hafızoğlu, Ece Sıla; Elektronik - Biyometrik Takip Sistemleri Ve Giyilebilir Teknoloji Kullanımı, Dijital İş Hukuku, Adalet, 2024. - Alp, Mustafa/Doğan, Sevil; “Giyilebilir Teknolojiler ve İş İlişkisine Etkileri”, Çalışma ve Toplum, 2021/4, 2599-2631 - Aytemur, Yunus Emre; “Parmak İzi ve Sair Biyometrik Verilerin İşlenmesi ve KVKK Engeli”, Bursa Barosu Dergisi, Eylül 2020, Cilt: 45, Sayı: 113, 121-123 - Yamakoğlu, Efe; Bilişim Teknolojilerinin Kullanımının İş Sözleşmesi Taraflarının Fesih Hakkına Etkisi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2020. |
Teori Konu Başlıkları
| Hafta | Konu Başlıkları |
|---|---|
| 1 | Giriş: Dijitalleşme, Endüstri 4.0 ve İş Hukukunun Dönüşümü |
| 2 | İş Hukukunun Temel İlkeleri ve Dijitalleşme ile Değişimi |
| 3 | İş Sözleşmesi Türleri ve Uzaktan Çalışma İlişkisi |
| 4 | Bağımsız Çalışma ve Freelance Modellerin Hukuki Boyutu |
| 5 | Platform Tabanlı Çalışma İlişkisi |
| 6 | Dijital Gözetim ve İşverenin Denetim Yetkisi |
| 7 | İşçinin İfade Özgürlüğü ve Sosyal Medya Hesaplarının Denetimi |
| 8 | İşçinin Ulaşılabilir Olmama Hakkı |
| 9 | İş İlişkilerinde Kişisel Verilerin Korunması |
| 10 | Yapay Zekâ, Otomasyon ve İşin Geleceği |
| 11 | İş İlişkilerinde Algoritmik Yönetim |
| 12 | Elektronik İş Sözleşmeleri |
| 13 | İş İlişkilerinde Dijital Kayıtların Delil Niteliği |
| 14 | Giyilebilir Teknolojilerin İş İlişkilerinde Kullanımı |
Uygulama Konu Başlıkları
| Hafta | Konu Başlıkları |
|---|
Başarı Notuna Etki Oranları
| Sayı | Katkı Payı | |
|---|---|---|
| Yarıyıl içi çalışmaların başarı notuna katkısı | 1 | 50 |
| Yarıyıl sonu çalışmaların başarı notuna katkısı | 1 | 50 |
| Toplam | 2 | 100 |
Yarıyıl İçi Çalışmaları
| Sayı | Katkı Payı | |
|---|---|---|
| Ödevler | 1 | 50 |
| Sunum | 0 | 0 |
| Arasınavlar (Hazırlık Süresi Dahil) | 0 | 0 |
| Proje | 0 | 0 |
| Laboratuar | 0 | 0 |
| Diğer Uygulamalar | 0 | 0 |
| Kısa Sınavlar | 0 | 0 |
| Dönem Ödevi / Projesi | 0 | 0 |
| Portfolyo Çalışmaları | 0 | 0 |
| Raporlar | 0 | 0 |
| Öğrenme Günlükleri | 0 | 0 |
| Bitirme Tezi/Projesi | 0 | 0 |
| Seminer | 0 | 0 |
| Diğer | 0 | 0 |
| Bütünleme | 0 | 0 |
| Toplam | 1 | 50 |
| Numara | Program Yeterlilikleri | Puan | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 | - Özel hukuk alanında temel hukuk kurallarına ve hukuk metodolojisine yönelik yeterli teorik bilgiye sahip olma, | X | ||||
| 2 | -Hukuki sorunları tespit ve teşhis edebilme, | X | ||||
| 3 | -Tespit edilen hukuki sorunlara çözüm üretebilmek için hukuki yorum yöntemlerini etkin şekilde kullanabilme, çözüm odaklı analiz ve sentez yapabilme, strateji geliştirebilme, | X | ||||
| 4 | -Hukuki sorunlar üzerine araştırma yapabilme ve düşünce geliştirme yeterliliğine sahip olma, | X | ||||
| 5 | -Karmaşık hukuki sorunları çözmek için bireysel olarak ya da ekip üyesi olarak sorumluluk alabilme, | X | ||||
| 6 | -Eleştirel bakış açısı ile hukuki sorunları mevcut olan ve olması gereken hukuk bakımından ayrı ayrı değerlendirebilme, | X | ||||
| 7 | -Özel hukuk alanındaki teknik hukuk bilgisini gerek Türkçe gerek Fransızca ya da İngilizce olarak sözlü ya da yazılı şekilde kullanabilme, belirli bir hukuki meseleye ilişkin kişisel görüş ve değerlendirmesini sözlü ya da yazılı olarak ikna edici şekilde anlatabilme, | X | ||||
| 8 | -Hukuk literatürünü ulusal ve uluslararası düzeyde takip edebilme, teknik hukuk bilgisini sürekli olarak geliştirme ve güncelleme, bu amaç doğrultusunda bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilme, | X | ||||
| 9 | -Çeşitli hukuk sistemleri arasında mukayeseli şekilde inceleme ve araştırma yapabilme, | X | ||||
| 10 | -Özel hukuk alanında belirli bir hukuki sorun hakkında bilimsel araştırma yapabilmek için akademik çalışma yöntemlerine hâkim olma. | X | ||||
| Etkinlikler | Sayı | Süre | Toplam İş Yükü |
|---|---|---|---|
| Toplam İş Yükü | 0 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 | 0.00 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 0 | ||