Hukuk, Toplum ve Adalet(SOC 528)
| Ders Kodu | Dersin Adı | Yarıyıl | Teori | Uygulama | Lab | Kredisi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| SOC 528 | Hukuk, Toplum ve Adalet | 1 | 3 | 0 | 0 | 3 | 7,5 |
| Ön Koşul | |
| Derse Kabul Koşulları |
| Dersin Dili | Fransızca |
| Türü | Seçmeli |
| Dersin Düzeyi | Yüksek Lisans |
| Dersi Veren(ler) | Verda İRTİŞ virtis@gsu.edu.tr (Email) |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Hukuk ve adalet sosyolojisinin çalışma alanının tanımlanması; perspektiflerinin ve temel temalarının tartışılması. |
| İçerik | Hukuk nedir? Kaynakları nelerdir? Hukuk düzenini oluşturan etmenler nelerdir? Sosyoloji hukuka nasıl bakmaktadır? Hukuk için sosyoloji ne ifade etmektedir? Dersin birincil amacı bu ve benzeri soruları hukuk sosyolojisi literatürünün sunduğu kuramlar ve kavramlar aracılığıyla irdelemek; hukuksal olguların toplumsal olgularla ilişkisini güncel olaylar üzerinden örneklemelerle tartışmaktır. Bu tartışmalar bizi adalet üzerine sorular sormaya sevk edecektir. |
| Dersin Öğrenme Çıktıları |
1. Öğrenciler hukuk ve adalet sosyolojisi alanına ilişkin bir bakış açısı kazanabileceklerdir. 2. Öğrenciler hukuk ve adalet sosyolojisinin temel kuram ve kavramları hakkında bilgi sahibi olacaklardır. |
| Öğretim Yöntemleri | Dersler, haftalık okumalar üzerine tartışmalar ve bir araştırma gerçekleştirmek. |
| Kaynaklar |
Zorunlu okumalar - Pierre Lascoumes, « Changer le droit, changer la société : le moment d’un retournement », Genèses 77, déc. 2009, pp. 110-123. - Werner Ackermann, Benoit Bastard, Heleen Ietswaart, « La diffusion de l’innovation dans l’institution judiciaire », Annales des Mines, n° 17, décembre 1989, pp. 4-13. - Friedrich A. Hayek, « Droit public, droit privé », in Hayek, Droit, législation et liberté, Paris, Puf-Quadrige, 1995, pp. 158-161. Pour le présent extrait : Frédéric Rouvillois, (Textes choisis & présentés par), Le droit, Paris, GF Flammarion, 1999, pp. 195-202. - Hans Kelsen, « Unité et cohérence de l’ordre normatif », in Kelsen, Théorie pure du droit, Paris, Dalloz, 1962, p. 299 et pp. 273-278. Pour le présent extrait : Frédéric Rouvillois, (Textes choisis & présentés par), Le droit, Paris, GF Flammarion, 1999, pp. 186-194. - Platon, « Les lois non écrites », in Platon Les lois, Paris, Gallimard, 1950, pp. 868-869. Pour le présent extrait : Gabrielle Radica, (Textes choisis & présentés par), La loi, Paris, GF Flammarion, 2000, pp. 96-99. - Montesquieu, « Les lois injustes », in Montesquieu, De l’esprit des lois, Paris, GF-Flammarion, 1979, pp. 465-470. Pour le présent extrait : Gabrielle Radica, (Textes choisis & présentés par), La loi, Paris, GF Flammarion, 2000, pp. 141-148. - Cesare Beccaria, « Les lois pénales », in Beccaria, Des délits et des peines, Paris, GF-Flammarion, 1965, pp. 64-66. Pour le présent extrait : Gabrielle Radica, (Textes choisis & présentés par), La loi, Paris, GF Flammarion, 2000, pp. 92-96. - Carl Schmitt, « La loi désigne l’ordre concret de la société », in Schmitt, Les trois types de pensée juridique, Paris, Puf, 1995, pp. 74-78. Pour le présent extrait : Gabrielle Radica, (Textes choisis & présentés par), La loi, Paris, GF Flammarion, 2000, pp. 64-70. - Jacques Commaille, « La construction d’une sociologie spécialisée. Le savoir sociologique et la sociologie juridique de Jean Carbonnier », L’Année sociologique, 2007, 57, nº 2, pp. 275-299. - Henri Lévy-Bruhl, « Définition du droit », in Lévy-Bruhl, Sociologie du droit, Paris, Puf, 1990 (7ème édition), pp. 5-38. - « Les sources du droit », pp. 39-79. - « Les facteurs d’évolution du droit », pp. 80-86. - Emile Durkheim, « L’origine de l’idée de droit », Revue philosophique, 1893, 35, pp. 290-296. Pour la présente version : pp. 3-10. - Emile Durkheim, « Deux lois de l’évolution pénale », Année sociologique, vol. IV, 1899-1990, pp. 245-273. - Dragan Milovanovic, "Karl Marx: Law in a Political Economy", in D. Milovanovic, "An Introduction to the Sociology of Law", Monsey, New York, Criminal Justice Press, 2003, pp. 77-105. - François Chazel, « Communauté politique, Etat et droit dans la sociologie wébérienne : grandeur et limites de l’entreprise », L’Année sociologique, 2009/2, Vol. 59, pp. 275-301. - Alan Hunt, Gary Wickham, "Critique of Foucault’s Expulsion of Law” in Foucault and Law. Towards a Sociology of Law as Governance", London, Pluto Press, 1994, 59-71. - Pierre Bourdieu, « La force du droit. Eléments pour une sociologie du champ juridique », Actes de la recherche en sciences sociales, Année 1986, Volume 64, Numéro 1, pp. 3-19. - Jürgen Habermas, "II. Raison et positivité : le lien entre droit, politique et morale, in Droit et morale. Tanner Lectures (1986), Paris, Seuil, 1997, 69-83. - Mauricio Garcia Villegas, « Champ juridique et sciences sociales en France et aux Etats-Unis », L’Année sociologique, 2009/1, Vol. 59, pp. 29-62. - Dragan Milovanovic, "Between Legal Science and the Sociology of Law, in D. Milovanovic, "An Introduction to the Sociology of Law", Monsey, New York, Criminal Justice Press, 2003, pp. 120-138. Ek Kaynaklar Hukuka Sosyolojik Bir Bakış Açısı - Benoit Bastard, Christian Mouhanna, Une justice dans l’urgence : le traitement en temps réel des affaires pénales, PUF, Paris, 2007. - Benoit Bastard, Christian Mouhanna, L’avenir du juge des enfants : éduquer ou punir, Erès, Toulouse, 2010. - Jean Carbonnier, Sociologie Juridique, Quadrige /Puf, Paris, 2e édition, 2004. - Jean Carbonnier, Flexible droit : pour une sociologie du droit sans rigueur, LGDJ, Paris, 2001. - Jacques Commaille, A quoi nous sert le droit ?, Editions Gallimard, Paris, 2015. - Jacques Commaille, L’esprit sociologique des lois : essai de sociologie politique du droit, PUF, Paris, 1994. - Thierry Delpeuch, Laurence Dumoulin et Claire de Galembert, Sociologie du droit et de la justice, Armand Colin, Paris, 2014. - İdil Elveriş, Galma Jahic, Seda Kalem, Mahkemede Tek Başına. İstanbul Mahkemeleri’nde Müdafiiliğin Erişilebilirliği ve Etkisi/ Alone in the Court-Room. Accessibility and Impact of the Criminal Legal Aid Before Istanbul Courts, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2007. - Héctor Fix-Fierro, Courts, Justice and Efficiency: A Socio-legal Study of Economic Rationality in Adjudication, Oxford, Hart Publishing, 2003. - Georges Gurvitch, Eléments de sociologie juridique, Paris, Aubier, 1940. - Alan Hunt, « The Critique of Law: What is ‘Critical’ about Critical Legal Theory ? », Journal of Law and Society, Vol. 14, No. 1, Critical Legal Studies (Spring, 1987), pp. 5-19. - Verda Irtis, « Looking at the Juvenile Penal Justice System in Turkey through the Question of Patriarchy » in R. Ö. Dönmez & F. A. Özmen (Eds.), Gendered Identities. - Dicle Kogacioglu, « Bir İstanbul Adliyesinde Davranış Kalıpları, Anlamlandırma Biçimleri ve Eşitsizlik », in K. M. Güney (der.) Türkiye'de İktidarı Yeniden Düşünmek, Varlık, İstanbul, 2009, 110-157. - Liora Israel, « Question(s) de méthodes. Se saisir du droit en sociologue », Droit et société, 69-70/2008, pp. 381-395. - Henri Lévy-Bruhl, Recherches sur les actions de la loi, Paris, Recueil, 1960. - François Ost, A quoi sert le droit ? Usages, fonctions, finalités, Bruylant, Bruxelles, 2016. - Jérôme Pélisse, « A-t-on conscience du droit ? Autour des Legal Consciousness Studies», Genèsis, n°59, 2, 2005, pp. 114-130. - Violaine Roussel, « Le droit et ses formes. Éléments de discussion de la sociologie du droit de Pierre Bourdieu », Droit et société, 56-57/2004. - Evelyne Serverin, Sociologie du droit, La découverte, Paris, 2000. Adalet Üzerine - Michel Foucault, « Juger le crime ou le criminel ? Exemple paradigmatique de la folie », in Foucault, Surveiller et punir. Naissance de la prison, Paris, Tel-Gallimard, 1975, pp. 26-29. Pour le présent extrait : Magali Bessone, (Textes choisis & présentés par), La justice, Paris, GF Flammarion, 2000, pp. 182-186. - Emmanuel Levinas, « La justice entre vengeance et punition : la loi du talion », in Levinas, Difficile liberté, Paris, Albin Michel, 1963, pp. 194-196. Pour le présent extrait : Magali Bessone, (Textes choisis & présentés par), La justice, Paris, GF Flammarion, 2000, pp. 178-182. - Platon, « Favoriser les plus favorisés, voilà en quoi consiste la justice », in Platon, République, Paris, GF-Flammarion, 1966, p. 87 et pp. 92-93. Pour le présent extrait : Magali Bessone, (Textex choisis & présentés par), La justice, Paris, GF Flammarion, 2000, pp. 47-51. - John Rawls, « La justice est à la fois condition et but du contrat », in J. Rawls, Théorie de la justice, Paris, Seuil, 1987, pp. 37-40. Pour le présent extrait : Magali Bessone, (Textes choisis & présentés par), La justice, Paris, GF Flammarion, 2000, pp. 86-93. - Amartya Sen, L'idée de justice, Flammarion, Paris, 2012. |
Teori Konu Başlıkları
| Hafta | Konu Başlıkları |
|---|---|
| 1 | Neden böyle bir ders? Çağdaş toplumda hukuk; sosyolog ve sosyoloji açısından getirdikleri |
| 2 | Sosyologlar ve sosyoloji açısından getirdikleri (devam) |
| 3 | Hukuk, toplum ve adalet arasındaki ilişki üzerine temel düşünceler |
| 4 | Hukuk, toplum ve adalet arasındaki (...) (devam) ; Hukuk sosyolojisi: Bir alanın inşası |
| 5 | Hukukun sosyolojik tanımları ve hukukun kaynakları |
| 6 | Hukuk sosyolojisinin öncüleri I: Platon, Aristoteles, Montesquieu |
| 7 | Hukuk sosyolojisinin öncüleri II: Voltaire, Diderot, Rousseau, Comte, Le Play |
| 8 | Durkheim, Marx ve Weber'in katkıları |
| 9 | Ödevin sunumu |
| 10 | Durkheim, Marx ve Weber'in katkıları (devam) |
| 11 | Foucault, Bourdieu, Habermas ve hukuk |
| 12 | Hukuk alanı ve sosyal bilimler: Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri |
| 13 | Eleştirel Hukuk Okulu I |
| 14 | Eleştirel Hukuk Okulu II |
Uygulama Konu Başlıkları
| Hafta | Konu Başlıkları |
|---|---|
| 1 | |
| 2 | |
| 3 | |
| 4 | |
| 5 | |
| 6 | |
| 7 | |
| 8 | |
| 9 | |
| 10 | |
| 11 | |
| 12 | |
| 13 | |
| 14 |
Başarı Notuna Etki Oranları
| Sayı | Katkı Payı | |
|---|---|---|
| Yarıyıl içi çalışmaların başarı notuna katkısı | 1 | 50 |
| Yarıyıl sonu çalışmaların başarı notuna katkısı | 1 | 50 |
| Toplam | 2 | 100 |
Yarıyıl İçi Çalışmaları
| Sayı | Katkı Payı | |
|---|---|---|
| Ödevler | 0 | 0 |
| Sunum | 0 | 0 |
| Arasınavlar (Hazırlık Süresi Dahil) | 0 | 0 |
| Proje | 1 | 30 |
| Laboratuar | 0 | 0 |
| Diğer Uygulamalar | 0 | 0 |
| Kısa Sınavlar | 0 | 0 |
| Dönem Ödevi / Projesi | 0 | 0 |
| Portfolyo Çalışmaları | 0 | 0 |
| Raporlar | 0 | 0 |
| Öğrenme Günlükleri | 0 | 0 |
| Bitirme Tezi/Projesi | 0 | 0 |
| Seminer | 1 | 20 |
| Diğer | 0 | 0 |
| Toplam | 2 | 50 |
| Numara | Program Yeterlilikleri | Puan | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 | Öğrenci temel sosyolojik kuramlara eleştirel bakış geliştirebilecektir. | X | ||||
| 2 | Öğrenci sosyoloji alanındaki kuramsal ve ampirik birikime katkıda bulunabilecek donanıma sahip olacaktır. | X | ||||
| 3 | Öğrenci farklı toplumsal sorunsallara farklı araştırma tekniklerini uygulama yetisine sahip olacaktır. | X | ||||
| 4 | Öğrenci ampirik çalışma, yöntem ve tekniklerine eleştirel bakış geliştirerek farklı yöntemler bulunmasına katkıda bulunabilecektir. | X | ||||
| 5 | Öğrenci temel sosyolojik kuramlara eleştirel bakış geliştirebilecektir. | X | ||||
| 6 | Öğrenci sosyolojik araştırmanın etik sorunlarını düşünme ve çareler üretme kapasitesini geliştirecektir. | X | ||||
| 7 | Öğrenci araştırma amaçları ile araştırma tasarımı arasındaki ilişkiyi bilir, araştırma sorusuna dayalı olarak araştırma önerisini geliştirebilir. | X | ||||
| 8 | Öğrenci araştırma verilerini değerlendirmeyi ve sonuçlarını yazmayı bilecek, araştırma sonuçlarından kuramsal ve makro çıkarımlar yapma yetisine sahip olacaktır. | X | ||||
| 9 | Öğrenci niceliksel verilerden yola çıkarak niteliksel düşünme kapasitesine sahip olacaktır. | |||||
| 10 | Öğrenci sosyolojinin çeşitli alt alanlarına ait temel kavramlarla bilgi üretme kapasitesi edinecektir. | X | ||||
| 11 | Öğrenci sosyolojik kuramları gündelik yaşam pratikleriyle ilişkilendirme ve analiz etme yetisi edinecektir. | X | ||||
| Etkinlikler | Sayı | Süre | Toplam İş Yükü |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Çalışma Süresi | 14 | 3 | 42 |
| Proje | 1 | 71 | 71 |
| Seminer | 10 | 3 | 30 |
| Toplam İş Yükü | 185 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 | 7,40 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 7 | ||