Politik Ekoloji(SP493)
| Ders Kodu | Dersin Adı | Yarıyıl | Teori | Uygulama | Lab | Kredisi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| SP493 | Politik Ekoloji | 5 | 3 | 0 | 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul | |
| Derse Kabul Koşulları |
| Dersin Dili | İngilizce |
| Türü | Seçmeli |
| Dersin Düzeyi | Lisans |
| Dersi Veren(ler) | Cemil YILDIZCAN cyildizcan@gsu.edu.tr (Email) |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı |
Bu ders, toplum ve çevre arasındaki ilişkiyi eleştirel ve Marksist perspektiflerden incelemektedir. İktidar, siyaset ve ideolojinin insanların doğayla kurduğu etkileşimleri nasıl şekillendirdiğini ve bu etkileşimlerin toplumsal ve ekolojik sistemleri nasıl etkilediğini araştırır. Ders ayrıca çevresel risk ve faydaların eşitsiz dağılımına, devletin rolüne ve toplumsal hareketlerin çevre yönetimindeki yerine odaklanır. Bu yılın odağı, küresel kapitalizmi, eşitsizlikleri ve çevresel değişimi incelemek için bir mercek olarak gıda sistemleri olacaktır. |
| İçerik |
Genel olarak, dersin amacı öğrencilere toplum ve çevre arasındaki ilişkiye dair eleştirel bir anlayış kazandırmak ve onları çevre politikaları ve savunuculuğunda eleştirel bir perspektifle hareket edebilecek bilgi ve becerilerle donatmaktır. Ders her yıl farklı temalara (örneğin gıda, atık, kentsel ekolojiler) odaklansa da temel amaç, kapitalizm altında iktidar ve eşitsizliklerin ekolojik ilişkileri nasıl şekillendirdiğini eleştirel biçimde analiz etmektir. |
| Dersin Öğrenme Çıktıları |
Dersin sonunda öğrenciler şunları yapabilecektir: Okuma, yazma ve tartışma yoluyla eleştirel düşünme ve analitik beceriler geliştirmek. Politik ekolojinin güncel çevre sorunları, politikaları ve uygulamaları açısından önemini ve uygulanabilirliğini kavramak. Politik ekolojinin temel kavramlarını ve teorilerini, toplum, siyaset, iktidar ve çevre arasındaki ilişkiler bağlamında anlamak. Çevresel sorunları ve çatışmaları eleştirel ve Marksist bir perspektiften, özellikle gıda sistemlerine odaklanarak analiz etmek. Çevresel risk ve faydaların sınıf, ırk, cinsiyet ve coğrafya çizgilerinde eşitsiz dağılımını incelemek. Devletin, şirket gücünün ve toplumsal hareketlerin çevre yönetimindeki ve ekolojik adaletteki rolünü araştırmak. Gıda rejimlerini ve açlık, sürdürülebilirlik ve agroekoloji üzerine güncel tartışmaları eleştirel biçimde değerlendirmek. Dijital ve saha çalışmaları aracılığıyla, gıda siyasetine yönelik yaratıcı, araştırmaya dayalı ve aktivist yaklaşımlar geliştirmek. |
| Öğretim Yöntemleri |
Ders, yapılandırılmış bilgi aktarımı ile öğrencinin yönlendirdiği aktif öğrenmeyi birleştirir. Her oturum öğretim üyesinin kısa bir sunumu ve çerçevesiyle başlasa da, vurgu sınıf içi tartışmalara ve kolektif sorgulamaya yapılır. Öğrencilerden, her ders öncesinde verilen okumaları tamamlamaları ve tartışmalara etkin biçimde katılmaları beklenir. Öğrenme etkinlikleri şunları içerir: Haftalık dersler ve okumalara dayalı tartışmalar. Düzenli katılımı sağlamak için üç kısa refleksiyon yazısı. Dönem ortasında post-politics tartışmalarına odaklı bir ödev (yazılı makale ya da kısa video). Filmler, belgeseller ve video denemeler dahil olmak üzere çeşitli görsel-işitsel belgelerle çalışma ve eleştirel tartışma. Yerel gıda altyapılarına (pazarlar, bostanlar, kooperatifler) yapılacak bir saha gezisi. Esnek formatta (kampanya, blog, podcast veya haritalama projesi gibi) final grup dijital projesi, bireysel bir yansıma yazısıyla birlikte. Pedagojik Yaklaşım: Bu ders, eğitimin pasif bilgi aktarımı değil, aktif ve kolektif bir sorgulama süreci olduğu inancıyla şekillenmektedir. Öğrencileri bilgi alıcıları olarak değil, kendi deneyimlerini, sorularını ve perspektiflerini sınıfa getiren ortak araştırmacılar olarak görüyorum. Amacım; Ezberin ötesine geçerek metinler ve vakalarla eleştirel bir etkileşim kurmalarını sağlamak. Kısa refleksiyonlardan dijital medyaya uzanan farklı ifade biçimlerini deneyebilmeleri için alan açmak; böylece hem yaratıcılıklarını hem de analitik kapasitelerini geliştirmeleri. Diyalog ve karşılıklı öğrenmeyi teşvik etmek; fikir ayrılıklarını ise kavramları ve pozisyonları daha iyi anlamak için üretken bir kaynak olarak değerlendirmek. Kolektif bilgi üretimini mümkün kılmak; öğrencilerin makale, video ya da dijital projelerinin sınıfın ötesine taşan ortak tartışmalara katkı sunması. Ayrıca, dersin çerçevesi ile öğrencilerin katkılarına açık alan arasında bir denge kurmaya önem veriyorum: ders programı temel teoriler ve tartışmalar için bir yapı sunar; ancak öğrenciler bu yapıyı güncel ekolojik ve gıdayla ilgili mücadeleler ışığında sınamaya, genişletmeye ve kendi eleştirel pozisyonlarını geliştirmeye teşvik edilir. |
| Kaynaklar |
Alkon A. and Agyeman J. (eds) (2011). Cultivating Food Justice: Race, Class and Sustainability. Cambridge, MA: MIT Press. (Selected chapters) Borras Jr., S. M., Moreda, T., Alonso-Fradejas, A., & Brent, Z. W. (2018). Converging social justice issues and movements: implications for political actions and research. Third World Quarterly, 39(7), 1227–1246. https://doi.org/10.1080/01436597.2018.1491301 Crutzen, P.J., Stoermer, E.F. (2021). The ‘Anthropocene’ (2000). In: Benner, S., Lax, G., Crutzen, P.J., Pöschl, U., Lelieveld, J., Brauch, H.G. (eds) Paul J. Crutzen and the Anthropocene: A New Epoch in Earth’s History. The Anthropocene: Politik—Economics—Society—Science, vol 1. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-82202-6_2 D’Alisa, G., & Demaria, F. (2024). Accumulation by contamination: Worldwide cost-shifting strategies of capital in waste management. World Development, 184, 106725. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2024.106725 Edelman,?? M.?? (2005).?? Bringing?? the?? Moral?? Economy?? back?? in?? …?? to?? the?? Study?? of?? 21st-Century?? Transnational?? Peasant?? Movements,?? Social?? Movement?? Studies.?? American?? Anthropologist??,?? 107(3),?? 331-345 Escobar, A. (1998). Whose knowledge, whose nature? Biodiversity, conservation, and the political ecology of social movements. Journal of Political Ecology, 5(1), 53–82. https://doi.org/10.2458/v5i1.21397 Foster, J. B. (1999). Marx’s theory of metabolic rift: Classical foundations for environmental sociology. American Journal of Sociology, 105(2), 366–405. https://www.journals.uchicago.edu/doi/pdf/10.1086/210315 Friedmann, H., & McMichael, P. (1989). Agriculture and the state system: The rise and decline of national agricultures, 1870 to the present. Sociologia Ruralis, 29(2), 93–117. Haraway, D. (2015). Anthropocene, Capitalocene, Plantationocene, Chthulucene: Making kin. Environmental Humanities, 6(1), 159–165. https://doi.org/10.1215/22011919-3615934 Heynen N (2006) Justice of eating in the city: The political ecology of urban hunger. In: Heynen N, Kaika M, Swyngedouw E (eds) In the Nature of Cities: Urban Political Ecology and the Politics of Urban Metabolism. Abingdon: Routledge, 127–142. Huber, M. (2017). Reinvigorating class in political ecology: Nitrogen capital and the means of degradation. Geoforum, 85, 345–352. https://doi.org/10.1016/j.geoforum.2017.01.010 Marx, K., & Engels, F. (1978 [1846]). The German Ideology. New York: International Publishers. (Part I, Chapter 3) Lappé, F. M., Collins, J., Rosset, P., & Esparza, L. (1998). World Hunger: Twelve Myths. New York: Grove Press. Martínez-Alier, J. (2012). Environmental justice and economic degrowth: An alliance between two movements. Capitalism Nature Socialism, 23(1), 51–73. https://doi.org/10.1080/10455752.2011.648839 McMichael, P. (2009). A food regime genealogy. Journal of Peasant Studies, 36(1), 139–169. https://doi.org/10.1080/03066150902820354 Moore, J. W. (2017). The Capitalocene, Part I: on the nature and origins of our ecological crisis. The Journal of Peasant Studies, 44(3), 594–630. https://doi.org/10.1080/03066150.2016.1235036 Moragues-Faus, A., & Morgan, K. (2015). Reframing the foodscape: the emergent world of urban food policy. Environment and Planning A: Economy and Space, 47(7), 1558-1573. https://doi.org/10.1177/0308518X15595754 Nyéléni Forum for Food Sovereignty. (2007, February). Declaration of Nyéléni. Sélingué, Mali. https://nyeleni.org/IMG/pdf/DeclNyeleni-en.pdf Patel, R. (2009). Food sovereignty. The journal of peasant studies, 36(3), 663-706. Robbins, P. (2012). Political Ecology: A Critical Introduction (2nd ed.). Malden, MA: Wiley-Blackwell. (Selected chapters). Shiva, V. (1991). The Violence of the Green Revolution: Third World Agriculture, Ecology and Politics. London: Zed Books. (Selected chapters). Shiva V. (1992). The seed and the earth. Biotechnology and the colonisation of regeneration. Development dialogue, (1-2), 151–168. Swyngedouw, E. (2010). Impossible Sustainability and the Post-political Condition. In: Cerreta, M., Concilio, G., Monno, V. (eds) Making Strategies in Spatial Planning. Urban and Landscape Perspectives, (pp. 185–205), vol 9. Springer, Dordrecht. https://doi.org/10.1007/978-90-481-3106-8_11 Tilzey, M. (2018). Political Ecology, Food Regimes, and Food Sovereignty: Crisis, Resistance, and Resilience. Cham: Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1007/978-3-319-64556-8 Tornaghi, C. (2017). Urban agriculture in the food-disabling city:(Re)defining urban food justice, reimagining a politics of empowerment. Antipode, 49(3), 781-801. Watts, M. J. (2015). Now and then: the origins of political ecology and the rebirth of adaptation as a form of thought. In T. Perreault, G. Bridge & J. McCarthy (Eds.), The Routledge Handbook of Political Ecology (pp. 19–50). London & New York: Routledge. Zimmerer, K. S., Bassett, T. J. (2003). Approaching political ecology: Society, nature, and scale in human-environment studies. In Zimmerer, K. S., Bassett, T.J. (eds.) Political Ecology: An Integrative Approach to Geography and Environment-Development Studies (pp. 1-25). New York: Guilford Publications. |
Teori Konu Başlıkları
| Hafta | Konu Başlıkları |
|---|---|
| 1 | Derse Giriş ve Politik Ekoloji |
| 2 | Eleştirel ve Marksist Perspektifler ile Metabolik Yarılma |
| 3 | Antroposen, Kapitalosen, Plantasyonosen: Ekolojik Krizi Anlamaya Yönelik Çerçeveler |
| 4 | Gıda Rejimleri ve Dünya Ekonomisi |
| 5 | Gıda ve Sosyal Adalet: Sınıf, Irk, Cinsiyet |
| 6 | Açlık ve Bolluk Paradoksu: Gıda Krizlerinin (Post-)Politik Doğası |
| 7 | Gıdanın Politik Ekolojisinde Tohumlar: Müşterekten Metaya |
| 8 | Agroekoloji ve Gıda Egemenliği |
| 9 | Kentsel Politik Ekoloji ve Gıda Güvensizliği |
| 10 | Atık Yönetiminin Politik Ekolojisi: Sermaye Birikimi, Mülksüzleştirme, (Sürdürülemez) Kalkınma |
| 11 | Saha Gezisi (Yer daha sonra açıklanacak) |
| 12 | Atölye ve Karşılıklı Danışma: Dijital Projelerin Hazırlığı |
| 13 | Öğrenci Dijital Projeleri / Sunumlar I |
| 14 | Öğrenci Dijital Projeleri / Sunumlar II + Sentez ve Geri Bildirim |
Uygulama Konu Başlıkları
| Hafta | Konu Başlıkları |
|---|
Başarı Notuna Etki Oranları
| Sayı | Katkı Payı | |
|---|---|---|
| Yarıyıl içi çalışmaların başarı notuna katkısı | 4 | 55 |
| Yarıyıl sonu çalışmaların başarı notuna katkısı | 1 | 45 |
| Toplam | 5 | 100 |
Yarıyıl İçi Çalışmaları
| Sayı | Katkı Payı | |
|---|---|---|
| Ödevler | 3 | 35 |
| Sunum | 0 | 0 |
| Arasınavlar (Hazırlık Süresi Dahil) | 0 | 0 |
| Proje | 0 | 0 |
| Laboratuar | 0 | 0 |
| Diğer Uygulamalar | 0 | 0 |
| Kısa Sınavlar | 0 | 0 |
| Dönem Ödevi / Projesi | 0 | 0 |
| Portfolyo Çalışmaları | 0 | 0 |
| Raporlar | 0 | 0 |
| Öğrenme Günlükleri | 0 | 0 |
| Bitirme Tezi/Projesi | 0 | 0 |
| Seminer | 0 | 0 |
| Diğer | 1 | 20 |
| Bütünleme | 0 | 0 |
| Toplam | 4 | 55 |
| Numara | Program Yeterlilikleri | Puan | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 | Siyaset Bilimi alanındaki başlıca kuramları, kavramları, yaklaşımları ve yöntemleri anlayabilir. | X | ||||
| 2 | Türkiye'deki sisyasal sistemin ve dünyadaki diğer siyasal sistemlerin yapısını ve işleyişini tanımlayabilir. | X | ||||
| 3 | Siyaset Bilimi alanında çalışma yaparken birincil ve ikincil kaynaklardan yararlanarak gerekli bilgileri saptayabilir, bunlarla analiz ve sentez yapabilir. | X | ||||
| 4 | Siyasal süreçler, kurumlar, mekanizmalar ve ilişkiler hakkında hipotezler oluşturarak bunları ampirik düzlemde sınayabilir. | |||||
| 5 | Temel araştırma yöntemlerini kullanarak özgün bir araştırmayı bilimsel ve etik ilkeler doğrultusunda tasarlayabilir, yürütebilir ve araştırma sonuçlarını yorumlayarak taraflara ulaştırabilir. | X | ||||
| 6 | Demokrasi, insan hakları ve toplumsal barışa ilişkin meselelere farkındalık ve duyarlılıkla yaklaşabilir. | X | ||||
| 7 | Toplumsal çatışmaların nedenlerini değerlendirerek çözümlerini araştırabilir. | X | ||||
| 8 | Küresel siyasal toplumda değişimin doğasını ve küreselleşme gibi karmaşık süreçlerin oluşumunu eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirebilir. | X | ||||
| 9 | Siyaset Bilimi ve ilişkili diğer disiplinlerin temel alanlarında ekip çalışmaları yapabilir. | X | ||||
| 10 | Galatasaray Üniversitesi’nin öğrenim dili olan Fransızca’yı ve zorunlu yabancı dili olan İngilizce’yi kültürlerarası iletişimin gereklerini karşılayacak şekilde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilir ve meslekdaşlarıyla iletişim kurabilir. | X | ||||
| 11 | Bilişim ve iletişim teknolojilerini alanının gerektirdiği düzeyde kullanabilir. | X | ||||
| Etkinlikler | Sayı | Süre | Toplam İş Yükü |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Çalışma Süresi | 12 | 4 | 48 |
| Ödevler | 3 | 4 | 12 |
| Sunum | 1 | 10 | 10 |
| Arasınavlar (Hazırlık Süresi Dahil) | 0 | 0 | 0 |
| Proje | 0 | 0 | 0 |
| Laboratuar | 0 | 0 | 0 |
| Diğer Uygulamalar | 0 | 0 | 0 |
| Yarıyıl Sonu Sınavı (Hazırlık Süresi Dahil) | 1 | 25 | 25 |
| Kısa Sınavlar | 0 | 0 | 0 |
| Dönem Ödevi / Projesi | 0 | 0 | 0 |
| Portfolyo Çalışmaları | 0 | 0 | 0 |
| Raporlar | 0 | 0 | 0 |
| Öğrenme Günlükleri | 0 | 0 | 0 |
| Bitirme Tezi/Projesi | 0 | 0 | 0 |
| Seminer | 0 | 0 | 0 |
| Diğer | 1 | 10 | 10 |
| Bütünleme | 0 | 0 | 0 |
| Ts Yıl Sonu | 0 | 0 | 0 |
| Hazırlık Yıl Sonu | 0 | 0 | 0 |
| Hazırlık Bütünleme | 0 | 0 | 0 |
| Toplam İş Yükü | 147 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 | 5.88 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||