Toplumsal Tabakalaşma ve Hareketlilik(SOC213)
| Ders Kodu | Dersin Adı | Yarıyıl | Teori | Uygulama | Lab | Kredisi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| SOC213 | Toplumsal Tabakalaşma ve Hareketlilik | 3 | 3 | 0 | 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul | |
| Derse Kabul Koşulları |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Türü | Zorunlu |
| Dersin Düzeyi | Lisans |
| Dersi Veren(ler) | Kamil Cem ÖZATALAY cozatalay@gsu.edu.tr (Email) |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Bu dersin amacı, bireylerin eşitsizlikler temelinde sınıflandırılmalarını ve toplumsal sınıfların oluşum süreçlerini konu edinen sosyolojik literatürle öğrenciyi tanıştırmaktır. |
| İçerik | Dersin ilk bölümünde, 18.yy sonu ve özellikle de 19.yy’da sınıfsal farklılaşmaya dair üretilmiş temel yaklaşımlar ele alınacaktır. Hegel, Saint-Simon, Marx, Fransız “restorasyon tarihçileri” ile İngiliz “klasik iktisatçı”larının yaklaşımları dönemin toplumsal yapılanmasının temel karakteristikleri ile birlikte değerlendirilecektir. Dersin ikinci bölümünde, klasik sosyolojinin 20. yy’ın ilk yarısında şekillenmesi sırasında, sınıf nosyonunun Durkheim ve Weber’in teorilerinde yaşadığı değer kaybı ele alınacaktır. Dersin üçüncü bölümü İkinci Dünya Savaşı sonrasında sosyal tabakalaşma sosyolojisinin doğuşu konu edilecek, keynesçi düzenleme rejiminin yerleştirilmesiyle eşgüdümlü olarak istatistik kurumlarının inşa edilmesi ve “sosyoekonomik statü grupları”nın istatistiki bir ölçüt olarak benimsenmesi süreci ele alınacaktır. Dersin son bölümünde ise küresel neoliberal dönüşümle birlikte “sınıfların sonu” tezlerinin gündeme gelmesi, sosyoekonomik eşitsizlikler yerine toplumsal farklılaşmanın kültürel, cinsiyetçi, etnik referanslara gönderme yaparak tanımlanır hale gelmesinin nedenleri ve sonuçları tartışılacaktır. |
| Dersin Öğrenme Çıktıları | Bu dersin sonunda öğrenci, toplumsal tabakalaşma konusunda üretilmiş temel teoriler ışığında günümüz toplumunda açığa çıkan eşitsizlik ilişkilerini analiz etmenin ve bu ilişkilere eleştirel bir gözle bakabilmenin zihinsel araçlarına sahip olacaktır. |
| Öğretim Yöntemleri | Ders anlatımı ve konu ile bağlantılı somut örneklerin tartışılması yöntemi izlenecektir. |
| Kaynaklar |
BENETON P. Les Classes Sociales. Paris : Presses Universitaires de France, 1991. BORATAV K. İstanbul ve Anadolu’dan Sınıf Profilleri. Ankara : İmge Kitabevi Yayınları, 2004. BOSC S. Stratification et Classes Sociales – La société française en mutation. Paris : Armand Colin, 6ème éd., 2008. BOURDIEU P. « Espace social et genèse des “classes” » Actes de la recherche en sciences sociales, n° 52-53, 1984, pp. 3-14. DESROSIERES A., THEVENOT L. Les catégories socioprofessionnelles - Un instrument de travail indispensable. Paris : La Découverte / Repères, [1988] 2002. DEVINE F. et al. Rethinking Class: Culture, Identities and Lifestyle. Basingstoke : Palgrave Macmillan, 2005. HOGGART R. The Uses of Literacy: Aspects of Working Class Life. Londres : Chatto and Windus, 1957. Le retour des classes sociales - Inégalités, dominations, conflits / ed. par P. BOUFFARTIGUE. Paris : La Dispute, 2004. MARX K, ENGELS F. Manifeste du parti communiste. Paris : Librio, 2004. ROSANVALLON P. La question syndicale. Paris : Hachette, [1988] 1998. SAVAGE M. Class Analysis and Social Transformation. Buckingham : Open University Press, 2000. SKEGGS B. Formations of Class and Gender. Londres : Sage, 1997. SKEGGS B. Class, Self, Culture. Londres : Routledge, 2004. THERBORN G. Science, Class and Society. Londres : Verso, 1980. WEBER M. Économie et Société. Paris : Librairie Plon, 1971. WRIGHT E.O. Classes. Londres : Verso, 1985. |
Teori Konu Başlıkları
| Hafta | Konu Başlıkları |
|---|---|
| 1 | Ders İçeriğinin Sunulması |
| 2 | Toplumsal Gerçekliği Açıklamak İçin Modern Aklın Başvurduğu Eylemler Olarak İsimlendirme ve Sınıflandırma |
| 3 | Feodalizmden Kapitalizme Geçiş ve Hukuksal Eşitliğin Doğuşu |
| 4 | 19. Yüzyıl Sosyal Sorun Tartışmalarında Sınıf Kavramının Doğuşu – Karl Marx |
| 5 | Klasik sosyolojide sosyoekonomik eşitsizlikler ve sınıflar (1) - Emile Durkheim |
| 6 | Klasik sosyolojide sosyoekonomik eşitsizlikler ve sınıflar (2) – Maurice Halbwachs |
| 7 | Klasik sosyolojide sosyoekonomik eşitsizlikler ve sınıflar (3) – Max Weber |
| 8 | Arasınav |
| 9 | Savaş sonrası İngiliz sosyolojisi: Bolluk toplumunda eriyen işçi kültürüne ağıt (Hoggart, Young, Wilmott vd.) |
| 10 | “Davis-Moore Theory” ve Amerikan Tabakalaşma ve Toplumsal Hareketlilik Sosyolojisinin Doğuşu |
| 11 | Pierre Bourdieu ve Toplumsal Uzam Teorisi |
| 12 | J. H. Goldthorpe: Bolluk İşçisinden Hizmet Sınıfına |
| 13 | Eric Olin Wright: Çelişkili Sınıf Pozisyonları |
| 14 | Sosyoekonomik Eşitsizliklerin ve Farklılıkların Ölçümünde Kullanlıan Güncel Sınıflama Ölçekleri |
Uygulama Konu Başlıkları
| Hafta | Konu Başlıkları |
|---|
Başarı Notuna Etki Oranları
| Sayı | Katkı Payı | |
|---|---|---|
| Yarıyıl içi çalışmaların başarı notuna katkısı | 1 | 40 |
| Yarıyıl sonu çalışmaların başarı notuna katkısı | 1 | 60 |
| Toplam | 2 | 100 |
Yarıyıl İçi Çalışmaları
| Sayı | Katkı Payı | |
|---|---|---|
| Ödevler | 0 | 0 |
| Sunum | 0 | 0 |
| Arasınavlar (Hazırlık Süresi Dahil) | 2 | 100 |
| Proje | 0 | 0 |
| Laboratuar | 0 | 0 |
| Diğer Uygulamalar | 0 | 0 |
| Kısa Sınavlar | 0 | 0 |
| Dönem Ödevi / Projesi | 0 | 0 |
| Portfolyo Çalışmaları | 0 | 0 |
| Raporlar | 0 | 0 |
| Öğrenme Günlükleri | 0 | 0 |
| Bitirme Tezi/Projesi | 0 | 0 |
| Seminer | 0 | 0 |
| Diğer | 0 | 0 |
| Toplam | 2 | 100 |
| Numara | Program Yeterlilikleri | Puan | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 | Mezun olan öğrenci hem sosyolojide hem de ilgili sosyal bilim alanlarındaki kuramsal perspektifleri tanımlayabilir ve değerlendirebilir. | X | ||||
| 2 | Mezun olan öğrenci temel kuramsal çözümlemeleri ve sosyolojik kavramları kendi araştırma alanında kullanabilir. | X | ||||
| 3 | Mezun olan öğrenci sosyolojik perspektif ve akıl yürütmeyi, toplumsal ve tarihsel olgulara eklemleyebilir; toplumsal ve tarihsel meseleleri sosyolojik bir gözle yorumlayabilir. | X | ||||
| 4 | Mezun olan öğrenci sosyoloji ve ilgili araştırma alanlarındaki klasik ve çağdaş araştırmaları ve bilgi üretimini takip edebilir ve değerlendirebilir. | X | ||||
| 5 | Mezun olan öğrenci sosyolojik bir araştırmayı uygun kuramsal çatı ve ampirik yöntemlerle tasarlayabilir ve yürütebilir. | X | ||||
| 6 | Mezun olan öğrenci araştırma sorularıyla ampirik bulguları ilişkilendiren yazılı bir araştırma raporu üretebilir. | X | ||||
| 7 | Mezun olan öğrenci hem niteliksel hem niceliksel yöntemleri uygun şekilde kullanabilir. | X | ||||
| 8 | Mezun olan öğrenci veri işlemek ve çözümlemek için gerekli istatistik yazılım programlarından uygun şekilde faydalanabilir. | |||||
| 9 | Mezun olan öğrenci sosyoloji ve ilgili alanlardaki kuramsal ve ampirik bilgi üretimini eleştirel bir şekilde değerlendirebilir. | X | ||||
| 10 | Mezun olan öğrenci Türkçe, Fransızca ve İngilizce’de yapılan bilimsel üretimi takip edebilir. | X | ||||
| 11 | Mezun olan öğrenci sosyolojiyi geniş bir sosyal bilim çerçevesiyle bütünleştiren disiplinlerarası ve karşılaştırmalı bir bakış açısı geliştirebilir. | X | ||||
| 12 | Mezun olan öğrenci Türkiye’nin tarihini ve modernleşmesini sosyolojik sonuçları itibarıyla ve dünya tarihi çerçevesinde yorumlayabilir. | X | ||||
| 13 | Mezun olan öğrenci toplumsal eşitsizliklerin ve ayrımcılıkların neden olduğu sorunlara olası çözümler üretmek için siyasal ve toplumsal süreçlere müdahil olabilir. | X | ||||
| 14 | Mezun olan öğrenci sosyolog olarak olduğu gibi, araştırmacı olarak da konumu hakkında düşünümsel bir bakış açısı geliştirebilir. | X | ||||
| Etkinlikler | Sayı | Süre | Toplam İş Yükü |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Çalışma Süresi | 14 | 4 | 56 |
| Arasınavlar (Hazırlık Süresi Dahil) | 1 | 13 | 13 |
| Yarıyıl Sonu Sınavı (Hazırlık Süresi Dahil) | 1 | 17 | 17 |
| Toplam İş Yükü | 128 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 | 5.12 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||