Nüfusbilim(SOC203)
| Ders Kodu | Dersin Adı | Yarıyıl | Teori | Uygulama | Lab | Kredisi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| SOC203 | Nüfusbilim | 4 | 3 | 0 | 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul | |
| Derse Kabul Koşulları |
| Dersin Dili | Fransızca |
| Türü | Zorunlu |
| Dersin Düzeyi | Lisans |
| Dersi Veren(ler) | Didem DANIŞ ŞENYÜZ didemdanis@yahoo.com (Email) |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Bu dersin amacı demografinin ana temalarına ve onun analiz yöntemlerine bir giriş yapmak ve öğrencileri demografik kavramlarla tanıştırmaktır. |
| İçerik |
Dersin ilk kısmında, demografik düşünceler tarihinin kısa bir incelemesine ayrılmıştır. Nüfus artışı ile ekonomik-sosyal kalkınma arasındaki ilişkiyi ve bunlarla bağlantılı olarak incelenecektir: 19. yüzyıl öncesinde nüfus konusu, Malthus, Malthus sonrası dönem (Neo- ve anti-Malthusculuk). Dersin ikinci bölümü, çalışma alanı konu ve araçlarının tanımlanması ve incelenmesine ayrılmıştır. Nüfus artışıyla bağlantılı temel parametreleri (ölümler, doğurganlık, evlilik ve göçler) açıklamak ve bu yaklaşımların teorik temellerine odaklanarak nüfusta gözlenen değişiklikleri anlamayı hedefliyoruz. Ayrıca, bu disiplinin önde gelen teorisi olan "demografik geçiş" kuramına ve Türkiye'deki demografik geçiş konusundaki tartışmalara odaklanmayı amaçlıyoruz. Son olarak, Türkyie'de ve dünyada en temel demografik olgu olan yaşlanma ve yaş ayrımcılığını kavramsal ve sosyal yönlerini vurgulayarak ele alacağız. |
| Dersin Öğrenme Çıktıları | Demografik düşünme, demografik kavram ve tartışmaları öğrenme, eleştirel düşünme, demografik yöntem ve araştırma teknikleri |
| Öğretim Yöntemleri | Klasik ders formatına ek olarak, derste okutulan metinler üzerinden öğrencilerin katılacağı tartışmalar yürütülecektir. |
| Kaynaklar |
Introduction : les débats actuels ? Jacques Vallin « Démographie » Dictionnaire de Démographie et des Sciences de la Population, Armand Collin, Paris, 2011, pp.83-85 ? G.F. Dumont, Les Populations du Monde, Armand Colin, Paris, 2004 (2e édition), pp.5-17 Les fondements historiques de la pensée démographique et Malthus ? A. Vidal, La pensée démographique : doctrines, théories et politiques de population, PUG, Grenoble, 1994, pp.7-40 ? Christine Théré, « Malthusianisme » Dictionnaire de Démographie et des Sciences de la Population, Armand Collin, Paris, 2011, pp. 265-266 ? A. Vidal, La pensée démographique : doctrines, théories et politiques de population, PUG, Grenoble, 1994, pp.41-63 Population et politique ? Gérard Noiriel, « Comment travailler sur le rapport entre État et population : l’ingénierie démographique à l’aune de la sociohistoire. Entretien avec Gérard Noiriel », European Journal of Turkish Studies [Online], 7 | 2008. http://ejts.revues.org/index2083.html ? Fuat Dündar, “Compter, Classer, Contrôler : Les minorités dans les Recensements Turcs” Turcica, 37 (2005), 187-220. Optionnel : Didem Danış (2009) “Demografik Kehanetler: Ortadoğu’da Değişen Nüfus Yapısı” Ortadoğu Analiz, V.1 (11) : 49-57. Uğur Bahadır Bayraktar, « (Social) Darwinism for Families », European Journal of Turkish Studies [En ligne], 16 | 2013, mis en ligne le 30 juin 2013, Consulté le 16 février 2015. URL : http://ejts.revues.org/4837 Les sources d’informations de la démographie ? Benoit Riandey, « Recensement » Dictionnaire de Démographie et des Sciences de la Population, Armand Collin, Paris, 2011, pp. 399-402 ? Georges Tapinos, “Données statistiques et faits sociaux”, La Démographie, Ed. de Fallois, Paris, 1996, pp.35-49 ? Alanur Çavlin Bozbeyoğlu, Helga Rittersberger Tılıç “Türkiye`de Değişen Nüfus Bilgi Sisteminin Kamu Yönetimine Katılan ve Kamu Hizmetlerinden Faydalanan (Vatandaşla) İlişkisi: De facto Nüfus Sayımından Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine (ADNKS) Geçiş” Amme İdaresi Dergisi, Sayı 44 / 1, Mart 2011 La transition démographique et pyramides des âges ? Laurent Toulemon, « pyramide des âges », Dictionnaire de Démographie et des Sciences de la Population, Armand Collin, Paris, 2011, pp.387-391 ? Jean-Claude Chesnais « Transition démographique », Dictionnaire de Démographie et des Sciences de la Population, Armand Collin, Paris, 2011, pp.482-483 ? G.F. Dumont, « La mondialisation s’applique-t-elle en démographie ? Tendances et perspectives pour le XXIe siècle », Population et Avenir No.691, Janv.2009, pp.4-8 ? G.F. Dumont, Les Populations du Monde, Armand Colin, Paris, 2004 (2e édition), pp.33-51 Optionnel : İ. Koç, M. A. Eryurt, T. Adalı, P. Seçkiner Türkiye’nin Demografik Dönüşümü, Hacettepe Nüfus Etütleri Enstitüsü Yayını, 2010. pp.3-25 & pp.48-59 Dalkhat M. Ediev, Sutay Yavuz, M. Murat Yüceşahin “Private Households in Turkey: Big Changes Ahead” Population Review Volume 51, Number 1, 2012 pp. 28-49 Natalité et fécondité ? Laurent Toulemon, « Natalité », Dictionnaire de Démographie et des Sciences de la Population, Armand Collin, Paris, 2011, p.320 ? Laurent Toulemon, « Fécondité », Dictionnaire de Démographie et des Sciences de la Population, Armand Collin, Paris, 2011, pp.168-170 ? Elise de la Rochebrochard & France Prioux, « Des enfants toujours plus tard », Dictionnaire de Démographie et des Sciences de la Population, Armand Collin, Paris, 2011, pp.171-175 ? G. F. Dumont « Politique familiale et fécondité en Europe » Population et Avenir No.681, Janv.2007, p.3 ? Ilyes Zouari « France-Royaume Uni : un match démographique très disputé » Population et Avenir No.717, Mars-Avril 2014, pp.4-8 Optionnel : Gülhan Balsoy (2015) Kahraman Doktor İhtiyar Acuzeye Karşı, Can Yayınları Gülhan Balsoy (2015) “Geç Osmanlı Nüfus ve Kadın Bedeni Politikaları”, Toplum Ve Bilim, Sayı: 134 Mortalité ? France Meslé, « Morbidité », Dictionnaire de Démographie et des Sciences de la Population, Armand Collin, Paris, 2011, p.291 ? Magali Barbieri, « Mortalité », Dictionnaire de Démographie et des Sciences de la Population, Armand Collin, Paris, 2011, pp.291-293 ? G. F. Dumont, « La Turquie coupée en deux ? », Population & Avenir 3/ 2011 (n° 703), p.3 www.cairn.info/revue-population-et-avenir-2011-3-page-3.htm Nuptialité et divorces ? France Prioux, « Nuptialité », Dictionnaire de Démographie et des Sciences de la Population, Armand Collin, Paris, 2011, p.322 ? France Prioux, « Mariage », Dictionnaire de Démographie et des Sciences de la Population, Armand Collin, Paris, 2011, pp.266-268 ? Patrick Festy, « Divorce » et « Divortialité », Dictionnaire de Démographie et des Sciences de la Population, Armand Collin, Paris, 2011, pp.102-104 ? Ece Öztan (2014). “Türkiye’de ailecilik, biyosiyaset ve toplumsal cinsiyet rejimi”, Toplum ve Bilim, 130: 176-188. Urbanisation ? Brigitte Baccaïni, « Urbain », Dictionnaire de Démographie et des Sciences de la Population, Armand Collin, Paris, 2011, pp.488-489. ? Brigitte Baccaïni, « Ville », Dictionnaire de Démographie et des Sciences de la Population, Armand Collin, Paris, 2011, pp.508-510. ? Jacques Véron, « Urbanisation », Dictionnaire de Démographie et des Sciences de la Population, Armand Collin, Paris, 2011, pp.489-492. ? Ferhunde Özbay « İstanbul’da 1950 Sonrası Nüfus Dinamikleri » Eski İstanbullular, Yeni İstanbullular, Osmanlı Bankası Yay. 2009, ss.54-77. ? Ahmet Sinan Türkyılmaz & Sütay Yavuz « 2000’li Yıllarda İstanbul Nüfusu: Yeni Gelişme Eğilimleri » Eski İstanbullular, Yeni İstanbullular, Osmanlı Bankası Yay. 2009, ss.141-160. Migrations ? David Lesault, « Migrant », Dictionnaire de Démographie et des Sciences de la Population, Armand Collin, Paris, 2011, pp.279-280 ? David Lesault, « Migration », Dictionnaire de Démographie et des Sciences de la Population, Armand Collin, Paris, 2011, pp.280-282 Le vieillissement et l’âgisme ? Delbès C. et Gaymu J., “Aspects démographiques du grand âge”, Gérontologie et société 2001/, n° 98, p. 11-22. ? Bizzini L. et C.H. Rapin, “L’âgisme. Une forme de discrimination qui porte préjudice aux personnes âgées et prépare le terrain de la négligence et de la violence”, Gérontologie et société 2007/, n° 123, p. 263-278. Optionnel : Livi-Bacci, Massimo, “Too few children and too much family” Daedalus, 2001, 2:1-15. (15) İsmail TUFAN, Türkiye’de Yaşlılığın Yapısal Değişimi, Koç Üniv. Yayınları, 2014. ss. 39-58 |
Teori Konu Başlıkları
| Hafta | Konu Başlıkları |
|---|---|
| 1 | Giriş - güncel tartışmalar |
| 2 | Demografik düşüncenin tarihsel kökenleri |
| 3 | Demografinin veri kaynakları |
| 4 | Demografik geçiş ve yaş piramitleri |
| 5 | Türkiye'de demografik geçiş ve nüfusun değişimi |
| 6 | Doğumlar ve doğurganlık |
| 7 | Ölümler |
| 8 | Evlilikler ve boşanmalar |
| 9 | Ara sınav |
| 10 | Şehirleşme |
| 11 | Yaşlanma ve yaş ayrımcılığı |
| 12 | Göçler |
| 13 | Nüfus politikaları |
| 14 | Genel değerlendirme: Türkiye ve dünyada nüfus ve toplumsal değişim |
Uygulama Konu Başlıkları
| Hafta | Konu Başlıkları |
|---|---|
| 1 | Giriş - güncel tarışmalar |
| 2 | Demografik düşüncenin tarihsel kökenleri |
| 3 | Malthus |
| 4 | Nüfus politikaları |
| 5 | Demografinin veri kaynakları |
| 6 | Demografik geçiş ve yaş piramitleri |
| 7 | Doğumlar ve doğurganlık |
| 8 | Ölümler |
| 9 | Ara sınav |
| 10 | Evlilikler ve boşanmalar |
| 11 | Nüfus politikaları ve öjeni |
| 12 | Şehirleşme |
| 13 | Göçler |
| 14 | Yaşlanma ve yaş ayrımcılığı |
Başarı Notuna Etki Oranları
| Sayı | Katkı Payı | |
|---|---|---|
| Yarıyıl içi çalışmaların başarı notuna katkısı | 1 | 60 |
| Yarıyıl sonu çalışmaların başarı notuna katkısı | 1 | 40 |
| Toplam | 2 | 100 |
Yarıyıl İçi Çalışmaları
| Sayı | Katkı Payı | |
|---|---|---|
| Ödevler | 1 | 30 |
| Sunum | 0 | 0 |
| Arasınavlar (Hazırlık Süresi Dahil) | 1 | 30 |
| Proje | 0 | 0 |
| Laboratuar | 0 | 0 |
| Diğer Uygulamalar | 0 | 0 |
| Kısa Sınavlar | 0 | 0 |
| Dönem Ödevi / Projesi | 0 | 0 |
| Portfolyo Çalışmaları | 0 | 0 |
| Raporlar | 0 | 0 |
| Öğrenme Günlükleri | 0 | 0 |
| Bitirme Tezi/Projesi | 0 | 0 |
| Seminer | 0 | 0 |
| Diğer | 0 | 0 |
| Bütünleme | 0 | 0 |
| Toplam | 2 | 60 |
| Numara | Program Yeterlilikleri | Puan | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 | Mezun olan öğrenci hem sosyolojide hem de ilgili sosyal bilim alanlarındaki kuramsal perspektifleri tanımlayabilir ve değerlendirebilir. | X | ||||
| 2 | Mezun olan öğrenci temel kuramsal çözümlemeleri ve sosyolojik kavramları kendi araştırma alanında kullanabilir. | X | ||||
| 3 | Mezun olan öğrenci sosyolojik perspektif ve akıl yürütmeyi, toplumsal ve tarihsel olgulara eklemleyebilir; toplumsal ve tarihsel meseleleri sosyolojik bir gözle yorumlayabilir. | X | ||||
| 4 | Mezun olan öğrenci sosyoloji ve ilgili araştırma alanlarındaki klasik ve çağdaş araştırmaları ve bilgi üretimini takip edebilir ve değerlendirebilir. | X | ||||
| 5 | Mezun olan öğrenci sosyolojik bir araştırmayı uygun kuramsal çatı ve ampirik yöntemlerle tasarlayabilir ve yürütebilir. | X | ||||
| 6 | Mezun olan öğrenci araştırma sorularıyla ampirik bulguları ilişkilendiren yazılı bir araştırma raporu üretebilir. | X | ||||
| 7 | Mezun olan öğrenci hem niteliksel hem niceliksel yöntemleri uygun şekilde kullanabilir. | X | ||||
| 8 | Mezun olan öğrenci veri işlemek ve çözümlemek için gerekli istatistik yazılım programlarından uygun şekilde faydalanabilir. | X | ||||
| 9 | Mezun olan öğrenci sosyoloji ve ilgili alanlardaki kuramsal ve ampirik bilgi üretimini eleştirel bir şekilde değerlendirebilir. | X | ||||
| 10 | Mezun olan öğrenci Türkçe, Fransızca ve İngilizce’de yapılan bilimsel üretimi takip edebilir. | X | ||||
| 11 | Mezun olan öğrenci sosyolojiyi geniş bir sosyal bilim çerçevesiyle bütünleştiren disiplinlerarası ve karşılaştırmalı bir bakış açısı geliştirebilir. | X | ||||
| 12 | Mezun olan öğrenci Türkiye’nin tarihini ve modernleşmesini sosyolojik sonuçları itibarıyla ve dünya tarihi çerçevesinde yorumlayabilir. | X | ||||
| 13 | Mezun olan öğrenci toplumsal eşitsizliklerin ve ayrımcılıkların neden olduğu sorunlara olası çözümler üretmek için siyasal ve toplumsal süreçlere müdahil olabilir. | X | ||||
| 14 | Mezun olan öğrenci sosyolog olarak olduğu gibi, araştırmacı olarak da konumu hakkında düşünümsel bir bakış açısı geliştirebilir. | X | ||||
| Etkinlikler | Sayı | Süre | Toplam İş Yükü |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Çalışma Süresi | 14 | 6 | 84 |
| Ödevler | 1 | 8 | 8 |
| Sunum | 0 | 0 | 0 |
| Arasınavlar (Hazırlık Süresi Dahil) | 1 | 8 | 8 |
| Proje | 0 | 0 | 0 |
| Laboratuar | 0 | 0 | 0 |
| Diğer Uygulamalar | 0 | 0 | 0 |
| Yarıyıl Sonu Sınavı (Hazırlık Süresi Dahil) | 0 | 0 | 0 |
| Kısa Sınavlar | 0 | 0 | 0 |
| Dönem Ödevi / Projesi | 0 | 0 | 0 |
| Portfolyo Çalışmaları | 0 | 0 | 0 |
| Raporlar | 0 | 0 | 0 |
| Öğrenme Günlükleri | 0 | 0 | 0 |
| Bitirme Tezi/Projesi | 0 | 0 | 0 |
| Seminer | 0 | 0 | 0 |
| Diğer | 0 | 0 | 0 |
| Toplam İş Yükü | 142 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 | 5.68 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||