Türk Siyasal Hayatının Sosyolojisi(SP 618)
| Ders Kodu | Dersin Adı | Yarıyıl | Teori | Uygulama | Lab | Kredisi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| SP 618 | Türk Siyasal Hayatının Sosyolojisi | 2 | 3 | 0 | 0 | 3 | 8 |
| Ön Koşul | |
| Derse Kabul Koşulları |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Türü | Seçmeli |
| Dersin Düzeyi | Doktora |
| Dersi Veren(ler) | Hüseyin Özgür ADADAĞ oadadag@gmail.com (Email) |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı |
Dersin amacı “modern devlet” örgütlenmesinin Avrupa bağlamında şekillenmesini, bunun diğer coğrafyalara yayılmasını ve özellikle Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti’ndeki biçimlenişini incelemektir. Buna ek olarak bu ders çerçevesinde siyaset sosyolojisine dair temel kavramlar ortaya koyulacak ve Türkiye siyasal hayatı siyasal aktörler, kurumlar ve değerler açısından incelenecektir. |
| İçerik |
Bu ders çerçevesinde ilk aşamada siyaset bilimi ve siyaset sosyolojisi arasındaki farklar ve ortak noktalar ortaya koyulacaktır. Dersin büyük bir kısmını oluşturacak izleyen bölümde “modern devlet”in oluşma süreci ve bileşenleri üzerinde durulacak ve bu örgütlenmenin Osmanlı İmparatorluğu’ndaki yapı ile kıyaslamasını yapan yazarların fikirleri eleştirel bir açıdan incelenecektir. Dersin diğer büyük kısmını oluşturan bölümde ise Türkiye’nin toplumsal ve siyasal yapısını analiz etme yöntemlerinden biri olan merkez-çevre yaklaşımı üzerinde durularak bu yaklaşımın katkıları ve eksik yanları incelenecektir. Buna ek olarak kemalizm, ordu, işadamları gibi değer, aktör ve kurumlardan hareketle Türkiye toplumunun ve siyasetinin panoraması ortaya koyulacaktır. |
| Dersin Öğrenme Çıktıları |
“Modern devletin” şekillenme sürecini anlamak. Devletin bileşenlerini anlamak. Ulus fikri ve onun Türkiye’deki içeriği üzerine düşünmek. Türkiye’de “merkez-çevre” ilişkileri üzerine düşünmek ve bu yaklaşımı eleştirel bir şekilde değerlendirmek. Farklı siyasal aktör, kurum ve değerler arasında ilişki kurmak. Kemalizm, ordu, işadamları vs. gibi kurum, aktör ve değerlerin Türkiye’nin sosyo-politik yapısındaki etkilerini değerlendirmek. |
| Öğretim Yöntemleri |
Ders belirlenmiş konuların öğretim üyesi tarafından anlatımına ve haftalık okuma metinleri üzerine yapılacak tartışmalara dayanmaktadır. Öğrencilerden ders çerçevesinde işlenen konulardan hareketle belirledikleri bir sorunsal etrafında kapsamlı çalışmalar yapmaları ve bu doğrultuda derste önerilen kaynaklar dışında başka çalışmalardan da yararlanarak iki yazılı ödev hazırlamaları beklenecektir. Dört seanslık tartışma derslerinde ders için verilmiş okuma metinleri birbirleri ile bağlantılandırılarak tartışılacaktır. ve ayrıca öğrencilerin hazırlamış oldukları ödevler değerlendirilecektir. |
| Kaynaklar |
-Nur Vergin, Siyasetin Sosyolojisi. Kavramlar, Tanımlar, Yaklaşımlar, Bağlam yayınları, İstanbul, 2003, “Siyaset sosyolojisi ve tanımı”, p.11-18. -Gianfranco Poggi, Devlet. Doğası, Gelişimi ve Geleceği, (Çeviren Aysun Babacan), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2007 [1990]. -Leo Huberman, Feodal Toplumdan Yirminci Yüzyıla, (Çeviren Murat Belge), İletişim yayınları. -Şerif Mardin, “Türk siyasasını açıklayabilecek bir anahtar : Merkez-çevre ilişkileri”, Türkiye’de toplum ve Siyaset. Makaleler 1, İletişim yayınları, 1990, p.30-66. -Fethi Açıkel, “Entegratif toplum ve muarızları : ‘Merkez-çevre’ paradigması üzerine eleştirel notlar”, Toplum ve Bilim, no.105, 2006, sf.30-69. -Çağlar Keyder, Türkiye’de Devlet ve Sınıflar, İstanbul, İletişim yayınları, 1995 [1989], Bölüm I, “Kapitalizm gelmeden önce”, p.15-38. -Karen Barkey, Eşkıyalar ve Devlet. Osmanlı Tarzı Devlet Merkezileşmesi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1999, p.1-24. -Yonca Köksal, “Sosyal Kontrol Sistemleri: 19. Yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu’nda “Devlet-Toplum” İlişkileri”, in F. Ergut, A. Uysal (der.), Tarihsel Sosyoloji, Stratejiler, Sorunsallar ve Paradigmalar, Ankara, Dipnot Yayınları, 2007, p.111-141. -Levent Gönenç, “2000’li yıllarda merkez-çevre ilişkilerini yeniden düşünmek”, Toplum ve Bilim, no.105, 2006, sf.129-152. -Dominique Schnapper, La Communauté des citoyens. Sur l’idée moderne de nation, Gallimard, 1994, chapitre V, p.157-168. -Ernest Renan, Qu’est-ce qu’une nation?, Pocket, 1992 [1882], (les extraits). -Afetinan, Medeni Bilgiler ve M. Kemal Atatürk’ün El Yazıları, Ankara, T.T.K. Basımevi, 1998 [1931], (les extraits). -Recep Peker, İnkılâp dersleri, İletişim yayınları, İstanbul, 1984 [1935], (les extraits). p.13-23; 32-34; 47-49; 54-55; 62-64; 86-87. -Ahmet Yıldız, “Ne Mutlu Türküm Diyebilene”. Türk Ulusal Kimliğinin Etno-Seküler Sınırları (1919-1938), İstanbul, İletişim yayınları, 2001, p.196-216. -Suavi Aydın, “Cumhuriyet’in İdeolojik Şekillenmesinde Antropolojinin Rolü: Irkçı Paradigmanın Yükselişi ve Düşüşü”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce. Kemalizm, cilt 2, İstanbul, İletişim yayınları, 2001, p.344-369. -Ayşe Buğra,Devlet ve İsadamları, İletişim yayınları, 1995, p. enderes Çınar, “Yükselen değerlerin işadamı cephesi: MÜSİAD”, Birikim, no.95, Mart 1997, p.52-56. -Rıfat Bali, Tarzı Hayat’tan Life Style’a Yeni seçkinler, yeni mekanlar, yeni yaşamlar, İstanbul, İletişim yayınları, 2004, p.17-134; 345-362. -İlgili mevzuat, bildiriler, radyo-tv konuşması. -Ali Bayramoğlu, “Asker ve Siyaset”, içinde A. İnsel ve A. Bayramoğlu, Bir Zümre, Bir Parti. Türkiye’de Ordu, Birikim Yayınları, p.59-118. -Ümit Kardaş, “Askeri Gücün Anayasal Bir Yargı Alanı Yaratması ve Yürütme Erkini Etkin Bir Şekilde Kullanması”, içinde A. İnsel ve A. Bayramoğlu, Bir Zümre, Bir Parti. Türkiye’de Ordu, Birikim Yayınları, p.295-310. -Ümit Cizre, “Egemen İdeoloji ve Türk Silahlı Kuvvetleri: Kavramsal ve İlişkisel Bir Analiz”, içinde A. İnsel ve A. Bayramoğlu, Bir Zümre, Bir Parti. Türkiye’de Ordu, Birikim Yayınları, p.135-161. -Ahmet İnsel, ““Cet État n’est pas sans propriétaires !” Forces prétoriennes et autoritarisme en Turquie”, in O. Dabène, V. Geisser et G. Massardier (dir.), Autoritarismes démocratiques et démocraties autoritaires au XXI siècle, La Découverte, 2008, p.133-153. -Ahmet İnsel, “Giriş”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce. Kemalizm, cilt 2, İstanbul, İletişim yayınları, 2001, p.17-27. -Nur Betül Çelik, “Kemalizm: Hegemonik Bir Söylem”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce. Kemalizm, cilt 2, İstanbul, İletişim yayınları, 2001, p.75-91. -Ecehan Balta, “Toplumsal Hareketler Üzerine Tartışmak İçin Birkaç Başlık”, Yeniyol, Yaz 2006, p.16-37. -Mustafa Kemal Coşkun, “Süreklilik ve Kopuş Teorileri Bağlamında Türkiye’de Eski ve Yeni Toplumsal Hareketler”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 61-1, p.67-102. -Ayşen Uysal, “Maintien de l’ordre et risques liés aux manifestations de rue”, in Gilles Dorronsoro, La Turquie conteste. Mobilisation sociales et régimes sécuritaire, éditions CNRS, 2005, p.31-49. -Pierre Bourdieu, “L’opinion publique n’existe pas”, Questions de sociologie, Édition de Minuit, 1984. |
Teori Konu Başlıkları
| Hafta | Konu Başlıkları |
|---|---|
| 1 | Dersin tanıtımı ve giriş -Dersin kavramları -Siyaset bilimi ve siyaset sosyolojisi |
| 2 | Devlet ve Bileşenleri (1) Devletsiz iktidardan “modern” devlete -Feodal yapı |
| 3 | Devlet ve Bileşenleri (2) -Modern devletin oluşumu -Toplumsal katmanlaşma |
| 4 | Devlet ve Bileşenleri (3) Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti örneği. -“merkez-çevre” ilişkileri ve bu yaklaşımın eleştirileri. |
| 5 | Okuma metinlerinden hareketle tartışma |
| 6 | Devlet ve Bileşenleri (4) -“Yurttaşlar cemaati” : Ulusal kimliğin iki yüzü |
| 7 | Aktörler, değerler ve kurumlardan hareketle Türkiye siyasal hayatının sosyolojisi: (1) -İşadamları |
| 8 | Okuma metinlerinden hareketle tartışma |
| 9 | Aktörler, değerler ve kurumlardan hareketle Türkiye siyasal hayatının sosyolojisi: (2) -Ordu |
| 10 | Aktörler, değerler ve kurumlardan hareketle Türkiye siyasal hayatının sosyolojisi: (3) -Kemalizm |
| 11 | Okuma metinlerinden hareketle tartışma |
| 12 | Aktörler, değerler ve kurumlardan hareketle Türkiye siyasal hayatının sosyolojisi: (4) -Siyasal katılım, toplumsal hareketler |
| 13 | Aktörler, değerler ve kurumlardan hareketle Türkiye siyasal hayatının sosyolojisi: (5) -Sosyalleşme, kamuoyu, medya |
| 14 | Okuma metinlerinden hareketle tartışma. Ödevlerin değerlendirilmesi Genel değerlendirme ve sonuç |
Uygulama Konu Başlıkları
| Hafta | Konu Başlıkları |
|---|
Başarı Notuna Etki Oranları
| Sayı | Katkı Payı | |
|---|---|---|
| Yarıyıl içi çalışmaların başarı notuna katkısı | 2 | 50 |
| Yarıyıl sonu çalışmaların başarı notuna katkısı | 1 | 50 |
| Toplam | 3 | 100 |
Yarıyıl İçi Çalışmaları
| Sayı | Katkı Payı | |
|---|---|---|
| Ödevler | 1 | 70 |
| Sunum | 1 | 30 |
| Arasınavlar (Hazırlık Süresi Dahil) | 0 | 0 |
| Proje | 0 | 0 |
| Laboratuar | 0 | 0 |
| Diğer Uygulamalar | 0 | 0 |
| Kısa Sınavlar | 0 | 0 |
| Dönem Ödevi / Projesi | 0 | 0 |
| Portfolyo Çalışmaları | 0 | 0 |
| Raporlar | 0 | 0 |
| Öğrenme Günlükleri | 0 | 0 |
| Bitirme Tezi/Projesi | 0 | 0 |
| Seminer | 0 | 0 |
| Diğer | 0 | 0 |
| Toplam | 2 | 100 |
| Numara | Program Yeterlilikleri | Puan | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| Etkinlikler | Sayı | Süre | Toplam İş Yükü |
|---|---|---|---|
| Toplam İş Yükü | 0 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 | 0,00 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 0 | ||