Beşeri Coğrafyada Güncel Konular(SP 550)
| Ders Kodu | Dersin Adı | Yarıyıl | Teori | Uygulama | Lab | Kredisi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| SP 550 | Beşeri Coğrafyada Güncel Konular | 2 | 3 | 0 | 0 | 3 | 8 |
| Ön Koşul | |
| Derse Kabul Koşulları |
| Dersin Dili | Fransızca |
| Türü | Seçmeli |
| Dersin Düzeyi | Yüksek Lisans |
| Dersi Veren(ler) | Cemil YILDIZCAN cemilyildizcan@gmail.com (Email) |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı |
Bu ders, içinde yaşadığımız dünyayı biçimlendiren güncel konuları coğrafi boyutları ile ele almayı ve tartışmayı amaçlamaktadır. Özellikle beşerî coğrafyanın eleştirel kuram ve kavramlarına dayalı olarak düzenlenen bu ders, katılımcılara güncel küresel olayları kavrayışlarında kuramsal, yöntemsel ve analitik olarak kendilerini geliştirecek yeni perspektifler kazandırmayı amaçlamaktadır. Bu ders, beşerî coğrafyadaki teori ve kavramlardan yararlanarak güncel bir konunun eleştirel bir analizini içerecek şekilde her sene dinamik bir içerikle hazırlanacaktır. Bu sayede ders, aktif ve süren araştırmalarla öğrencilerin buluşmasını ve bu araştırma sürecinin parçası haline gelmesini amaçlamaktadır. 2023-24 akademik yılında ders, özellikle 2008 küresel ekonomik krizin ardından iklim krizi ve savaşlar gibi farklı şoklar ve streslerin sonucunda pek çok farklı coğrafyada neoliberal şehirciliğe karşı bir meydan okuma olarak görünürlüğü artan kentsel gıda hareketine odaklanacaktır. Kentsel alanda gıdanın üretimi ve bölüşümüne odaklanırken bunların görünür kıldığı sosyo-ekolojik adaletsizlikler ve çelişkiler, geleneksel sınıf, toplumsal cinsiyet ve ırk/etnisite temelindeki eşitsizlik ve güç tartışmalarını genişletecek biçimde ele alınacaktır. Bu bağlamda farklı düşünce ve pratikleri temsil eden deneyimlere, oldukça çeşitli ve heterojen sosyal mekanizma ve örgütsel yapılara ve girişimlere kuramsal olduğu kadar İstanbul ve çevresinde gözlemlenen somut örnekler bağlamında yaklaşılacaktır. Bu sayede belirli bir mekan içerisindeki dönüştürücü ve özgürleştirici faillik biçimleri ile iktidar ilişkileri daha derinlemesine ele alınabilecektir. |
| İçerik |
Dünya genelinde farklı toplum ve toplulukların karşılaştıkları sosyo-ekonomik sorunlar karşısında piyasa dinamiklerine dayalı neoliberal çözümlerin geçtiğimiz yıllardaki başarısızlığı neoliberal politika ve uygulamalara karşı giderek derinleşen bir güven kaybını tetikledi. Bu ders, bu güven kaybına eş zamanlı olarak giderek önemi artan bir toplumsal olgu haline gelen kentsel gıda hareketi ve farklı topluluk ekonomileri, ekolojik girişimler ve yerel deneyimleri konu ediniyor. Özellikle, kentsel alanda tarım ve gıda pratiklerine odaklanarak, kapitalizm içinde ona rağmen ve ona karşı gelişen pratikleri incelemeyi öneren bu derste günümüz kapitalist toplumlarında ekonomik ve politik alanın görünürdeki ayrılığının ötesine geçerek kapitalist üretim ilişkilerinin belirleyiciliğine karşın ekonominin sabit ve türdeş bir alan olmadığını farklı yapı, pratik ve ilişkileri barındırdığını tartışmak amaçlanmaktadır. Bunu yaparken, mekân ve mekânsal ilişkiler de toplumsal değişim ve toplumsal yeniden üretim süreçleri ile ilişkisi içerisinde yeniden ele alınacaktır. Mekânın siyasal bir kategori olduğu tespitinden hareketle onun toplumsal olarak nasıl inşa edildiği, verili bir toplumdaki sınıf ve iktidar ilişkilerinin nasıl mekâna kayıtlı olduğu ve mekânsal stratejilerin verili güç ilişkilerini yeniden belirleyerek nasıl bir toplumsal değişim yarattığı tartışılacaktır. |
| Dersin Öğrenme Çıktıları |
Öğrencilerin coğrafi teori ve kavramların güncel küresel olaylara ve süreçlere uygulanabilirliğini anlamalarını sağlamak. Küresel ekonomik süreçlerin yarattığı iktidar ve bağımlılık ilişkileri ile eşitsizliklerin mekânsal örüntülerini, bu ilişkilerin mekanda nasıl deneyimlendiği ve zaman içinde nasıl dönüştüğünü beşeri coğrafyanın temel kavramlarının yardımıyla anlaşılmasını sağlamak. Ekonominin tek biçimli ve türdeş bir alan olmadığı konusunda bilinç yaratmak. Farklı kavramsal çerçeveler ve terminolojilerden yararlanarak alternatif ekonomiler ve ekonomik çeşitlilikler üzerine derinlemesine bir kavrayış geliştirmek. Kapitalist toplumun dayandığı prensip, ilke ve mekanizmaları dışında toplumsal yaşamın farklı alanlarında, farklı örgütsel biçimlerde ve ölçeklerde, gönüllülük, karşılıklılık, toplumsal kapsayıcılık, demokrasi, adalet, ekolojik sürdürülebilirlik ve benzeri konular üzerinde farklılaşmış vurgularla ortaya çıkan girişimler ve onların oynadığı sosyo-politik rol hakkında bir farkındalık geliştirmek. Ekonomik, toplumsal ve ekolojik adalet hakkında bir bilinç oluşturmak. Sosyo-mekansal ilişkilerin mevcut eşitsizlikler üzerindeki belirleyiciliğine ve aynı anda daha eşit ve adil topluluklar oluşturma potansiyeline dair bir kavrayış yaratmak. Kent ve gıda sistemlerinin nasıl iç içe geçtiğine dönük bir kavrayış oluşturmak. Kent tarımı, kentte gıda üretimi ve tüketimi, kentin tarımsızlaşması gibi başlıklarda sosyal bilimsel bir kavrayışın geliştirilmesini sağlamak. |
| Öğretim Yöntemleri |
Dersi verenin klasik anlatıcı konumunda olduğu seanslar dersin küçük bir parçasını oluşturacaktır. Dersin katılımcılarının tüm dönem boyunca aktif olarak derse katılması beklenmektedir. Dönem boyunca tartışılacak başlıklarda dersin katılımcılarının düzenli sözlü ve yazılı katkılar sunması talep edilecektir. Derste grup çalışmaları ve kısa saha çalışmalarına yer verilecektir. Dersin değerlendirme yöntemi klasik sınav ve ödev formatında olmayacak dönem boyunca tartışmalara ve ortak çalışmalara düzenli katılım ve dönem sonu kolektif sınıf çalışmasına katkı üzerinden şekillenecektir. Ders saha ziyaretlerini ve çalışmalarını içerecektir. Farklı araştırma yöntemleri ile katılımcıların aktif bir araştırmanın parçası olması planlanmaktadır. Ders boyunca dersi verenin katılımıyla ortaklaşa üretilecek araştırma temelli bilimsel ama nispeten kısa yazılı materyaller ve diğer görsel işitsel unsurlar dersin ana teması etrafında oluşturulacak blogta toplanacak ve katkı sahipleri arasından onay verenlerinkiler kendi isimleri ile diğerleri anonim olarak paylaşılacaktır. |
| Kaynaklar |
Castree, N., Kitchin, R., & Rogers, A. (2013). A dictionary of human geography, Oxford University Press, Oxford. Cook, I. R., & Swyngedouw, E. (2012). Cities, social cohesion and the environment: towards a future research agenda. Urban studies, 49(9), 1959-1979. Gibson-Graham, J.K. (2006). Constructing a language of economic diversity. In A Postcapitalist Politics (pp. 54-78). University of Minnesota Press, Minneapolis-London Harvey, D. (1997). Justice, nature and the geography of difference. (pp. 1-45). Blackwell, Oxford. Holloway, L., & Hubbard, P. (2001). People and place: the extraordinary geographies of everyday life, Pearson Education, Harlow. Heynen, N., Kaika, M., & Swyngedouw, E. (2006). Urban political ecology: politicizing the production of urban natures. In In the nature of cities (pp. 1-19). Routledge. Laville, J.-L. & Cattani, A. D. (eds.) (2006). Dictionnaire de l’autre économie. Collection Folio actuel (n° 123), Gallimard, Paris. McClintock, N. (2010). Why farm the city? Theorizing urban agriculture through a lens of metabolic rift. Cambridge journal of regions, Economy and Society, 3(2), 191-207. Panelli, R. (2004). Social geographies: from difference to action. Sage, London. Pickerill, J. (2021). Hopefulness for transformative grassroots change. Environmental Policy and Governance, 31(3), 249-251. Polanyi, K. [1957] (1992). The Economy as an Instituted Process. In The Sociology of Economic Life. Granovetter, M. & Swedberg, H. W. Pearson (eds), (pp. 29–51). Westview Press, Boulder, CO. Sayer, A. (1985). The difference that space makes. In Social relations and spatial structures (pp. 49-66). Palgrave, London. The Community Economies Collective (2001). Imagining and Enacting Non-Capitalist Futures. Socialist Review, 28(3 & 4): 93-135. Tornaghi, C. (2014). Critical geography of urban agriculture. Progress in Human Geography, 38(4), 551-567. Urry, J. (1985). Social relations, space and time. In Social relations and spatial structures (pp. 20-48). Palgrave, London. Wright, E.O. (2010). Envisioning Real Utopias (pp: 191-269). Verso, London. |
Teori Konu Başlıkları
| Hafta | Konu Başlıkları |
|---|---|
| 1 | Giriş / Eleştirel beşerî coğrafya nedir, nasıl anlaşılabilir? |
| 2 | Toplumsal İlişkiler ve Mekân |
| 3 | Ekonomi ve toplum |
| 4 | Alternatif coğrafyalar, dönüştürücü girişimler, gerçek ütopyalar |
| 5 | Kentsel ekoloji: Kentsel doğanın sosyal ve maddi üretimi |
| 6 | Kent ve gıda sistemleri arasındaki bağlantı(sızlık)lar |
| 7 | Eleştirel beşerî coğrafya ve saha çalışması, yöntemler-tartışmalar |
| 8 | Saha incelemeleri |
| 9 | Saha incelemeleri |
| 10 | Saha incelemeleri |
| 11 | Saha incelemeleri |
| 12 | Saha incelemeleri |
| 13 | Saha bulgularının tartışılması ve raporlanması |
| 14 | Saha bulgularının tartışılması ve raporlanması |
Uygulama Konu Başlıkları
| Hafta | Konu Başlıkları |
|---|
Başarı Notuna Etki Oranları
| Sayı | Katkı Payı | |
|---|---|---|
| Yarıyıl içi çalışmaların başarı notuna katkısı | 6 | 60 |
| Yarıyıl sonu çalışmaların başarı notuna katkısı | 1 | 40 |
| Toplam | 7 | 100 |
Yarıyıl İçi Çalışmaları
| Sayı | Katkı Payı | |
|---|---|---|
| Ödevler | 4 | 20 |
| Sunum | 1 | 25 |
| Arasınavlar (Hazırlık Süresi Dahil) | 0 | 0 |
| Proje | 0 | 0 |
| Laboratuar | 0 | 0 |
| Diğer Uygulamalar | 0 | 0 |
| Kısa Sınavlar | 0 | 0 |
| Dönem Ödevi / Projesi | 0 | 0 |
| Portfolyo Çalışmaları | 0 | 0 |
| Raporlar | 0 | 0 |
| Öğrenme Günlükleri | 0 | 0 |
| Bitirme Tezi/Projesi | 0 | 0 |
| Seminer | 0 | 0 |
| Diğer | 1 | 15 |
| Toplam | 6 | 60 |
| Numara | Program Yeterlilikleri | Puan | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 | Siyaset bilimi ile ilgili temel kavram, kuram ve yaklaşımları aralarındaki ilişkiyi kavrayacak şekilde kullanır. | X | ||||
| 2 | Siyaset Bilimi alanında çalışma yaparken birincil ve ikincil kaynaklardan yararlanarak gerekli bilgileri saptayabilir, bunlarla analiz ve sentez yapabilir. | X | ||||
| 3 | Temel araştırma yöntemlerini kullanarak özgün bir araştırmayı bilimsel ve etik ilkeler doğrultusunda tasarlayabilir, yürütebilir ve araştırma sonuçlarını yorumlar. | X | ||||
| 4 | Alanındaki ulusal ve uluslararası toplantılarda sözlü ve yazılı özgün sunumlar yapabilir ve akademik yayın faaliyetleri ile sahip olduğu bilgiyi paylaşır. | X | ||||
| 5 | Toplumsal dönüşümlerin nedenlerini kavrama becerisine sahiptir ve bu beceriyi çağın gerekleri doğrultusunda toplumun gelişimi için kullanır. | X | ||||
| 6 | Türkiye toplumunun ve siyasetinin tarihsel ve güncel dinamiklerini bilimsel bir bakış açısıyla yorumlayabilir. | X | ||||
| 7 | Toplumsal dinamiklerin güncel görünümlerini eleştirel bir şekilde kavrar ve çözümler. | X | ||||
| 8 | Toplumsal çatışmaların nedenlerini değerlendirerek çözümlerini araştırabilir. | X | ||||
| 9 | Demokrasi, insan hakları ve toplumsal barışa ilişkin meseleler hakkında farkındalık ve duyarlılığa sahiptir. | X | ||||
| 10 | Galatasaray Üniversitesi’nin öğrenim dili olan Fransızca’yı kültürlerarası iletişimin gereklerini karşılayacak şekilde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilir ve meslekdaşlarıyla iletişim kurabilir. | X | ||||
| Etkinlikler | Sayı | Süre | Toplam İş Yükü |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Çalışma Süresi | 7 | 4 | 28 |
| Ödevler | 4 | 3 | 12 |
| Sunum | 1 | 20 | 20 |
| Arasınavlar (Hazırlık Süresi Dahil) | 0 | 0 | 0 |
| Proje | 0 | 0 | 0 |
| Laboratuar | 0 | 0 | 0 |
| Diğer Uygulamalar | 5 | 5 | 25 |
| Yarıyıl Sonu Sınavı (Hazırlık Süresi Dahil) | 0 | 0 | 0 |
| Kısa Sınavlar | 0 | 0 | 0 |
| Dönem Ödevi / Projesi | 1 | 40 | 40 |
| Portfolyo Çalışmaları | 0 | 0 | 0 |
| Raporlar | 5 | 3 | 15 |
| Öğrenme Günlükleri | 0 | 0 | 0 |
| Bitirme Tezi/Projesi | 0 | 0 | 0 |
| Seminer | 0 | 0 | 0 |
| Diğer | 1 | 8 | 8 |
| Toplam İş Yükü | 190 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 | 7.60 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 8 | ||