Siyaset Sosyolojisi(SP302)
| Ders Kodu | Dersin Adı | Yarıyıl | Teori | Uygulama | Lab | Kredisi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| SP302 | Siyaset Sosyolojisi | 6 | 3 | 3 | 0 | 3 | 7 |
| Ön Koşul | |
| Derse Kabul Koşulları |
| Dersin Dili | Fransızca |
| Türü | Zorunlu |
| Dersin Düzeyi | Lisans |
| Dersi Veren(ler) | Hüseyin Özgür ADADAĞ oadadag@gmail.com (Email) |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı |
Dersin amacı “modern devlet” örgütlenmesinin Avrupa bağlamında şekillenmesini, bunun diğer coğrafyalara yayılmasını ve özellikle Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti’ndeki biçimlenişini incelemektir. Buna ek olarak bu ders çerçevesinde siyaset sosyolojisine dair temel kavramlar ortaya koyulacak ve Türkiye siyasal hayatı siyasal aktörler, kurumlar ve değerler açısından incelenecektir. |
| İçerik |
Bu ders çerçevesinde ilk aşamada siyaset bilimi ve siyaset sosyolojisi arasındaki farklar ve ortak noktalar ortaya koyulacaktır. Dersin büyük bir kısmını oluşturacak izleyen bölümde “modern devlet”in oluşma süreci ve bileşenleri üzerinde durulacak ve bu örgütlenmenin Osmanlı İmparatorluğu’ndaki yapı ile kıyaslamasını yapan yazarların fikirleri eleştirel bir açıdan incelenecektir. Dersin diğer büyük kısmını oluşturan bölümde ise Türkiye’nin toplumsal ve siyasal yapısını analiz etme yöntemlerinden biri olan merkez-çevre yaklaşımı üzerinde durularak bu yaklaşımın katkıları ve eksik yanları incelenecektir. Buna ek olarak kemalizm, ordu, işadamları gibi değer, aktör ve kurumlardan hareketle Türkiye toplumunun ve siyasetinin panoraması ortaya koyulacaktır. |
| Dersin Öğrenme Çıktıları |
“Modern devletin” şekillenme sürecini anlamak. Devletin bileşenlerini anlamak. Türkiye’de “merkez-çevre” ilişkileri üzerine düşünmek ve bu yaklaşımı eleştirel bir şekilde değerlendirmek. Farklı siyasal aktör, kurum ve değerler arasında ilişki kurmak. Kemalizm, ordu, işadamları vs. gibi kurum, aktör ve değerlerin Türkiye’nin sosyo-politik yapısındaki etkilerini değerlendirmek. |
| Öğretim Yöntemleri |
Ders belirlenmiş konuların öğretim üyesi tarafından anlatımına ve haftalık okuma metinleri üzerine yapılacak tartışmalara dayanmaktadır. Dört seanslık tartışma derslerinde ders için verilmiş okuma metinleri birbirleri ile bağlantılandırılarak tartışılacaktır. |
| Kaynaklar |
*Nur Vergin, Siyasetin Sosyolojisi. Kavramlar, Tanımlar, Yaklaşımlar, Bağlam yayınları, İstanbul, 2003, “Siyaset sosyolojisi ve tanımı”, p.11-18. *Gianfranco Poggi, Devlet. Doğası, Gelişimi ve Geleceği, (Çeviren Aysun Babacan), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2007 [1990], p.47-59; 27-35. *Leo Huberman, Feodal Toplumdan Yirminci Yüzyıla, (Çeviren Murat Belge), İletişim yayınları, p.11-25; 37-65; 83-98; 126-135; 164-193; 212-218. *James C. Scott, Devlet Gibi Görmek, Versus Kitap Yayınları, 2008. *Şerif Mardin, “Türk siyasasını açıklayabilecek bir anahtar : Merkez-çevre ilişkileri”, Türkiye’de toplum ve Siyaset. Makaleler 1, İletişim yayınları, 1990, p.30-66. *Yonca Köksal, “Sosyal Kontrol Sistemleri: 19. Yüzyıl Osmanlı İmparatorluğu’nda “Devlet-Toplum” İlişkileri”, in F. Ergut, A. Uysal (der.), Tarihsel Sosyoloji, Stratejiler, Sorunsallar ve Paradigmalar, Ankara, Dipnot Yayınları, 2007, p.111-141. *Karen Barkey, Eşkıyalar ve Devlet. Osmanlı Tarzı Devlet Merkezileşmesi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1999, p.1-24. *Fethi Açıkel, “Entegratif toplum ve muarızları: ‘Merkez-çevre’ paradigması üzerine eleştirel notlar”, Toplum ve Bilim, no.105, 2006, sf.30-69. *Levent Gönenç, “2000’li yıllarda merkez-çevre ilişkilerini yeniden düşünmek”, Toplum ve Bilim, no.105, 2006, sf.129-152. *Ayfer Genç Yılmaz, “Devlet Kapasitesi ve Umumi Müfettişlikler. Altyapısal İktidarın İnşası”, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, vol.1, no.1, 2013, sf.43-65. *Tolga Gürakar, “Merkez-Çevre Paradigması Türkiye’nin Siyasasını Açıklamanın Anahtarı Olabilir Mi?”, B. Özkan, T. Gürakar (der), Türkiye’nin Soğuk Savaş Düzeni, Tekin yay, 2020, p.25-46. *Suavi Aydın, “Paradigmada Tarihsel Yorumun Sınırları: Merkez-Çevre Temellendirmeleri Üzerinden Düşünceler”, Toplum ve Bilim, no.105, 2006, sf.70-95. *Benjamin Gourisse, “Ordonner et transiger : l’action publique au concret dans l’Empire ottoman et en Turquie”, M. Aymes, B. Gourisse et É. Massicard (dir.), L’art de l’État en Turquie, Paris, Éditions Karthala, 2013, p.11-34. *Demet Dinler, “Türkiye’de Güçlü Devlet Geleneği Tezinin Eleştirisi”, Praksis, no.9, 2009, sf.17-54. *Çağlar Keyder, Türkiye’de Devlet ve Sınıflar, İstanbul, İletişim yayınları, 1995 [1989], Bölüm I, “Kapitalizm gelmeden önce”, p.15-38. *Ernest Renan, Qu’est-ce qu’une nation?, Pocket, 1992 [1882], p.37-56. *Nur Betül Çelik, “Kemalizm: Hegemonik Bir Söylem”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce. Kemalizm, cilt 2, İstanbul, İletişim yayınları, 2001, p.75-91. *Mesut Yeğen, “Kemalizm ve Hegemonya?”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce. Kemalizm, cilt 2, İstanbul, İletişim yayınları, 2001, p.56-74. *İlker Aytürk, “Post-Post-Kemalizm: Yeni Bir Paradigmayı Beklerken”, Birikim, sayı 319, Kasım 2015, p.34-47. *Ümit Cizre, “Egemen İdeoloji ve Türk Silahlı Kuvvetleri: Kavramsal ve İlişkisel Bir Analiz”, içinde A. İnsel ve A. Bayramoğlu, Bir Zümre, Bir Parti. Türkiye’de Ordu, Birikim Yayınları, p.135-161. *İsmet Akça, “Türkiye’de 2000’ler: Güvenlik Merkezli Siyasetin ve Siyasal Güvencesizliğin Devamlılığı”, Başlangıç, Ocak 2016. *Ahmet İnsel, “Türkiye’de Burjuvazinin Serüveni”, Görüş, no.27, 2012, sf.14-17. *Menderes Çınar, “Yükselen değerlerin işadamı cephesi: MÜSİAD”, Birikim, no.95, Mart 1997, pp.52-56. *Ali Ekber Doğan, Yasin Durak, “İslami Burjuvazinin Yükselişi ve Neoliberalizmin Toplumsallaştırılması: İki Dindar Şehrin Başarı Hikayesinin Perde Arkası”, İ. Akça, A. Bekmen, B. Özden (dir.), Yeni Türkiye”ye Varan Yol. Neoliberal Hegemonyanın İnşası, İletişim yayınları, 2018, pp. 301-318. *Ebru Deniz Ozan, Gülme Sırası Bizde. 12 Eylül’e Giderken Sermaye Sınıfı, Kriz ve Devlet, Metis yayınları, 2012, p.175-190. *Rıfat Bali, Tarzı Hayat’tan Life Style’a Yeni seçkinler, yeni mekanlar, yeni yaşamlar, İstanbul, İletişim yayınları, 2004, pp.17-134; 345-362. |
Teori Konu Başlıkları
| Hafta | Konu Başlıkları |
|---|---|
| 1 | Dersin tanıtımı ve giriş -Dersin kavramları -Siyaset bilimi ve siyaset sosyolojisi |
| 2 | Devlet ve Bileşenleri (1) Devletsiz iktidardan “modern” devlete -Feodal yapı |
| 3 | Devlet ve Bileşenleri (2) -Modern devletin oluşumu -Toplumsal katmanlaşma |
| 4 | Devlet ve Bileşenleri (3) Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti örneği. -“merkez-çevre” ilişkileri ve bu yaklaşımın eleştirileri. |
| 5 | Okuma metinlerinden hareketle tartışma |
| 6 | Devlet ve Bileşenleri (4) -“Yurttaşlar cemaati” : Ulusal kimliğin iki yüzü |
| 7 | Aktörler, değerler ve kurumlardan hareketle Türkiye siyasal hayatının sosyolojisi: (1) -İşadamları |
| 8 | Okuma metinlerinden hareketle tartışma |
| 9 | Aktörler, değerler ve kurumlardan hareketle Türkiye siyasal hayatının sosyolojisi: (2) -Ordu |
| 10 | Aktörler, değerler ve kurumlardan hareketle Türkiye siyasal hayatının sosyolojisi: (3) -Kemalizm |
| 11 | Okuma metinlerinden hareketle tartışma |
| 12 | Aktörler, değerler ve kurumlardan hareketle Türkiye siyasal hayatının sosyolojisi: (4) -80'lerden itibaren Türkiye |
| 13 | Aktörler, değerler ve kurumlardan hareketle Türkiye siyasal hayatının sosyolojisi: (5) -İş insanları |
| 14 | Okuma metinlerinden hareketle tartışma. Genel değerlendirme ve sonuç |
Uygulama Konu Başlıkları
| Hafta | Konu Başlıkları |
|---|
Başarı Notuna Etki Oranları
| Sayı | Katkı Payı | |
|---|---|---|
| Yarıyıl içi çalışmaların başarı notuna katkısı | 4 | 60 |
| Yarıyıl sonu çalışmaların başarı notuna katkısı | 1 | 40 |
| Toplam | 5 | 100 |
Yarıyıl İçi Çalışmaları
| Sayı | Katkı Payı | |
|---|---|---|
| Ödevler | 0 | 0 |
| Sunum | 0 | 0 |
| Arasınavlar (Hazırlık Süresi Dahil) | 0 | 0 |
| Proje | 0 | 0 |
| Laboratuar | 0 | 0 |
| Diğer Uygulamalar | 0 | 0 |
| Kısa Sınavlar | 4 | 60 |
| Dönem Ödevi / Projesi | 0 | 0 |
| Portfolyo Çalışmaları | 0 | 0 |
| Raporlar | 0 | 0 |
| Öğrenme Günlükleri | 0 | 0 |
| Bitirme Tezi/Projesi | 0 | 0 |
| Seminer | 0 | 0 |
| Diğer | 0 | 0 |
| Toplam | 4 | 60 |
| Numara | Program Yeterlilikleri | Puan | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 | Siyaset Bilimi alanındaki başlıca kuramları, kavramları, yaklaşımları ve yöntemleri anlayabilir. | X | ||||
| 2 | Türkiye'deki sisyasal sistemin ve dünyadaki diğer siyasal sistemlerin yapısını ve işleyişini tanımlayabilir. | X | ||||
| 3 | Siyaset Bilimi alanında çalışma yaparken birincil ve ikincil kaynaklardan yararlanarak gerekli bilgileri saptayabilir, bunlarla analiz ve sentez yapabilir. | X | ||||
| 4 | Siyasal süreçler, kurumlar, mekanizmalar ve ilişkiler hakkında hipotezler oluşturarak bunları ampirik düzlemde sınayabilir. | X | ||||
| 5 | Temel araştırma yöntemlerini kullanarak özgün bir araştırmayı bilimsel ve etik ilkeler doğrultusunda tasarlayabilir, yürütebilir ve araştırma sonuçlarını yorumlayarak taraflara ulaştırabilir. | X | ||||
| 6 | Demokrasi, insan hakları ve toplumsal barışa ilişkin meselelere farkındalık ve duyarlılıkla yaklaşabilir. | X | ||||
| 7 | Toplumsal çatışmaların nedenlerini değerlendirerek çözümlerini araştırabilir. | X | ||||
| 8 | Küresel siyasal toplumda değişimin doğasını ve küreselleşme gibi karmaşık süreçlerin oluşumunu eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirebilir. | X | ||||
| 9 | Siyaset Bilimi ve ilişkili diğer disiplinlerin temel alanlarında ekip çalışmaları yapabilir. | X | ||||
| 10 | Galatasaray Üniversitesi’nin öğrenim dili olan Fransızca’yı ve zorunlu yabancı dili olan İngilizce’yi kültürlerarası iletişimin gereklerini karşılayacak şekilde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilir ve meslekdaşlarıyla iletişim kurabilir. | X | ||||
| 11 | Bilişim ve iletişim teknolojilerini alanının gerektirdiği düzeyde kullanabilir. | X | ||||
| Etkinlikler | Sayı | Süre | Toplam İş Yükü |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Çalışma Süresi | 12 | 2 | 24 |
| Ödevler | 1 | 30 | 30 |
| Arasınavlar (Hazırlık Süresi Dahil) | 4 | 12 | 48 |
| Yarıyıl Sonu Sınavı (Hazırlık Süresi Dahil) | 1 | 20 | 20 |
| Toplam İş Yükü | 164 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 | 6,56 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 7 | ||