Siyaset ve Din(SP456)
| Ders Kodu | Dersin Adı | Yarıyıl | Teori | Uygulama | Lab | Kredisi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| SP456 | Siyaset ve Din | 5 | 3 | 3 | 3 | 3 | 5 |
| Ön Koşul | |
| Derse Kabul Koşulları |
| Dersin Dili | Fransızca |
| Türü | Seçmeli |
| Dersin Düzeyi | Lisans |
| Dersi Veren(ler) | Birol CAYMAZ birolhoca.caymaz@gmail.com (Email) |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Dersin amacı din devlet ilişkilerini siyaset bilimi, antropoloji ve din sosyolojisi disiplinleri çerçevesinde incelemenin yanı sıra dinin sosyo-politik işlevlerini ve devlet ve toplum içerisinde konumlanmasını Osmanlı ve cumhuriyet Türkiye’si bağlamında ele almaktır. |
| İçerik | Dinin sosyolojik ve antropolojik çözümlemesinden hareketle tarihsel dinlerin siyasal alanla ilişkisine değinilecek olan derste toplumsal siyasal alanlarda gözlenen dini ve dünyevi kutsallaştırma operasyonları ele alınacaktır. Bu bağlamda Türkiye'de kimi zaman iç içe geçen dinin siyasallaşması ve siyasi olanın kutsallaştırılmasıyla ilgili toplumsal, siyasal olgular ve bunlarla ilintili önemli aktörler inceleme nesnesi olarak ele alınacaktır. Sosyo-tarihsel bir bakış açısıyla islam-politika ilişkilerinin yanı sıra, Osmanlı devlet yapısında dinin yeri ve önemi, Cumhuriyet Türkiye’sinde yapılan düzenlemeler, laiklik ve çağdaşlaşma kavramları incelenecektir. Son olarak siyasal ideoloji olarak islamcılık konusuna değinilerek siyasi parti ve cemaat tarzı yapılanmalar ele alınacaktır. |
| Dersin Öğrenme Çıktıları |
Dini sosyolojik ve antropolojik yaklaşımlar çerçevesinde incelenmeyi; Siyaset din ilişkilerini faklı zaman ve mekanlarda ele almayı; Dinin siyasi etkileri ve siyasetin kutsallığa etkilerini çözümlemeyi; Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi devlet sistemlerinin dinlere yaklaşımını öğrenmek. |
| Öğretim Yöntemleri | Ders sınıfta öğretim üyesi tarafından yapılacak, işlenen konularla illgili görsel işitsel malzemelerden imkanlar dahilinde yararlanılmaya çalışılacaktır. |
| Kaynaklar |
1- Niyazi Berkes- Türkiye’de Çağdaşlaşma. Doğu-Batı Yay. 2- Şerif Mardin-. Türkiye’de din ve siyaset. (makaleler 3), İletişim. 3- Mona Ozouf- L’Ecole, l’Eglise et la Republique. 1871-1914. Points histoire. 4- Vecdi Akyüz- (der) Osmanlıda din devlet ilişkileri. Ayışığı Kitapları. 5- François Burgat- L’islamisme en face. La Découverte. 6- Bruno Etienne- L’islamisme radical. 7- Jean Baubérot- La laïcité, quel héritage ? Labor fides. 8- Marcel Gauchet- La religion dans la démocratie. Folio. 9- Burhan Ghalioun- Islam et politique. La découverte. 10- İştar B. Tarhanlı- Müslüman toplum « laik » devlet. Afa. 11- Ali Yaşar Sarıbay- Postmodernite, sivil toplum ve islam.- İletişim. 12- Olivier Carré- L’islam laïque ou le retour à la Grande Tradition. Armand Colin. 13- Mümtazer Türköne- Siyasi ideoloji olarak islamcılığın doğuşu. İletişim 14- Max Weber- Sosyoloji yazıları. Hürriyet vakfı yay. 15-.Gündelik hayatta laiklik pratikleri. Helsinki Yurttaşlar Derneği. 16- William Montgomery WATT- La pensée politique de l’islam. Paris, PUF. 17- Birarada yaşama. Türkiye’de din-devlet ilişkisi sempozyumu. Helsinki yurttaşlar derneği. 18- Kemal Karpat- İslamın siyasallaşması. İst. Bilgi Üniv. Yay. 19- Tayfun Atay- Din hayattan doğar. İletişim yay. 20- Modern Türkiye’de siyasi düşünce. İslamcılık. C.6 İletişim yay. 21- Ahmet Yaşar Ocak- Türkler, Türkiye ve İslam. İletişim yay. 22- Esra Yakut- Şeyhülislamlık. Yenileşme döneminde devlet ve din. Kitap yay. 23- Birol Caymaz- Türkiye Cumhuriyetinin kuruluş sürecinde laiklik tartışmaları”, Bilgi ve Bellek, 2, yaz 2005, ss. 173-185 24- Nancy Lindisfarne- Elhamdülillah laikiz. Cinsiyet, İslam ve Türk cumhuriyetçiliği. İletişim yay. 25- Ali Köse- Laik ama kutsal. Etkileşim yay. 26- Faruk Bilici- Osmanlı İmparatorluğu sonunda ve Kemalist cumhuriyette İslam: çeşitlilik ve ılımlılık. Ss. 286-304, Semih Vaner (der.), 21. Yüzyıla girerken Türkiye. Kitap yayınevi içerisinde. 27- Semih Vaner- Laiklik ve laikçilik: çoğulcu bağlamda siyasi İslam üzerine birkaç düşünce. Ss. 305-322, Semih Vaner (der.), 21. Yüzyıla girerken Türkiye. Kitap yayınevi içerisinde. 28- Mustafa Kemal- Türk ve İslam tarihine kısa bir bakış. Ss. 8-18, Belgelerle Türk tarih dergisi özel yayım. (Atatürk din ve laiklik) Menteş matbaası, 1968. |
Teori Konu Başlıkları
| Hafta | Konu Başlıkları |
|---|
Uygulama Konu Başlıkları
| Hafta | Konu Başlıkları |
|---|
Başarı Notuna Etki Oranları
| Sayı | Katkı Payı | |
|---|---|---|
| Yarıyıl içi çalışmaların başarı notuna katkısı | 1 | 50 |
| Yarıyıl sonu çalışmaların başarı notuna katkısı | 1 | 50 |
| Toplam | 2 | 100 |
Yarıyıl İçi Çalışmaları
| Sayı | Katkı Payı | |
|---|---|---|
| Ödevler | 0 | 0 |
| Sunum | 0 | 0 |
| Arasınavlar (Hazırlık Süresi Dahil) | 1 | 50 |
| Proje | 0 | 0 |
| Laboratuar | 0 | 0 |
| Diğer Uygulamalar | 0 | 0 |
| Kısa Sınavlar | 0 | 0 |
| Dönem Ödevi / Projesi | 0 | 0 |
| Portfolyo Çalışmaları | 0 | 0 |
| Raporlar | 0 | 0 |
| Öğrenme Günlükleri | 0 | 0 |
| Bitirme Tezi/Projesi | 0 | 0 |
| Seminer | 0 | 0 |
| Diğer | 0 | 0 |
| Toplam | 1 | 50 |
| Numara | Program Yeterlilikleri | Puan | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 | Siyaset Bilimi alanındaki başlıca kuramları, kavramları, yaklaşımları ve yöntemleri anlayabilir. | X | ||||
| 2 | Türkiye'deki sisyasal sistemin ve dünyadaki diğer siyasal sistemlerin yapısını ve işleyişini tanımlayabilir. | X | ||||
| 3 | Siyaset Bilimi alanında çalışma yaparken birincil ve ikincil kaynaklardan yararlanarak gerekli bilgileri saptayabilir, bunlarla analiz ve sentez yapabilir. | X | ||||
| 4 | Siyasal süreçler, kurumlar, mekanizmalar ve ilişkiler hakkında hipotezler oluşturarak bunları ampirik düzlemde sınayabilir. | X | ||||
| 5 | Temel araştırma yöntemlerini kullanarak özgün bir araştırmayı bilimsel ve etik ilkeler doğrultusunda tasarlayabilir, yürütebilir ve araştırma sonuçlarını yorumlayarak taraflara ulaştırabilir. | X | ||||
| 6 | Demokrasi, insan hakları ve toplumsal barışa ilişkin meselelere farkındalık ve duyarlılıkla yaklaşabilir. | X | ||||
| 7 | Toplumsal çatışmaların nedenlerini değerlendirerek çözümlerini araştırabilir. | X | ||||
| 8 | Küresel siyasal toplumda değişimin doğasını ve küreselleşme gibi karmaşık süreçlerin oluşumunu eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirebilir. | X | ||||
| Etkinlikler | Sayı | Süre | Toplam İş Yükü |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Çalışma Süresi | 13 | 3 | 39 |
| Arasınavlar (Hazırlık Süresi Dahil) | 1 | 25 | 25 |
| Yarıyıl Sonu Sınavı (Hazırlık Süresi Dahil) | 1 | 40 | 40 |
| Toplam İş Yükü | 146 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 | 5,84 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||