Müzik Sosyolojisi(SOC451)
| Ders Kodu | Dersin Adı | Yarıyıl | Teori | Uygulama | Lab | Kredisi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| SOC451 | Müzik Sosyolojisi | 7 | 3 | 0 | 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul | |
| Derse Kabul Koşulları |
| Dersin Dili | Fransızca |
| Türü | Seçmeli |
| Dersin Düzeyi | Lisans |
| Dersi Veren(ler) | Uğur Zeynep GÜVEN ugurzeynepguven@yahoo.com (Email) |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Amacı | Bu ders, öncelikle müzik olgularının toplumsal bağlamlar içinde tartışılmasını hedefler. Derslerde sosyal bilimler bakış açısının gerektirdiği ölçüde teknik ayrıntılara girilir. İkinci bir hedef, müziğe yaygınlıkla atfedilen kutsallık ya da büyü özelliğinin eleştirel ve diyalektik bir yeniden okumasını yapmaktır. Üçüncü olarak, müzik olgularıyla üretim ilişkileri arasındaki ilişkilerin ortaya konulması amaçlanır. Nihayet, dördüncü olarak, ders, bütün katılımcılarında müziğe eleştirel ve toplumbilimsel bakabilme yetisini geliştirmeyi hedeflenir. |
| İçerik | Müzik, saf bir sanatsal ifade biçimi ya da özerk ve yalıtılmış bir simgesel alan olmanın ötesinde, toplumsal yapı ve değişmeden kaynaklanan bir dizi kodu içerir. Ontolojik ve teknik özeliklerinin yanı sıra, müzik, toplumsal yaşamda, birçok işlevin eklemlendiği bir anlam evreni olarak ortaya çıkar. Bu ders, müziğin toplumsal olarak inşa edilmiş boyutlarını ve belli bir müzikal ifadenin biçimlendiği özgül kültürel koşulları çözümlemeyi hedeflemektedir. Ayrıca, müzik sosyolojisi, müziği bir toplumsal eylem olarak doğuran koşul ve bağlamların birbirleriyle olan çoğu zaman karmaşık, iç içe geçmiş, hatta bazan görünmez bağlarını ortaya koymayı amaçlar. Bu ders, müziğin bağıl ya da ikincil unsurlarının (ör. şarkı sözleri, çevresel koşullar, topluluklar, popüler türler) basit bir toplumbilimsel betimlemesi değildir; müzikbilimin sınırlarını fazla ihlal etmeden müzik dilinin kendisinin derinlemesine bir çözümlemesidir. Bu da, teknik olan ve simgesel olanın karşılıklı bağımlılıklarına odaklanmayı gerektirmektedir. Her iki alanın da tam olarak yalıtılmış ve kendine özgü olduğu iddia edilemez. Derslerde, ilgili konuyu tamamlayan müzik örnekleri dinlenecek, görsel malzemeler ve teknik açıklamalar ayrıca verilecektir. |
| Dersin Öğrenme Çıktıları |
Bu dersin sonunda öğrenci; 1. Müzik kavramının toplumsal anlamı hakkında fikir sahibi olur. 2. Müzik biçimleri ile toplumsal olgular arasındaki bağlantıyı kurabilir. 3. Müziğin dilsel ögelerinin toplumsal evrimi hakkında fikir sahibi olur. 4. Müzik kavram ve araçlarının toplumsal olarak belirlenme sürecini anlayabilir. 5. Müziğin toplumsal anlam alanlarına nasıl sızdığını ve onları simgeleme işlevi yüklendiğini öğrenir. 6. Makam müziğinin özellikleri ve evrimi konunda fikir sahibi olur. 7. Tampere sistem ve onun toplumsal koşulları hakkında çözümleme yapabilir. 8. Popüler müziğin anlamları üzerine çözümleme yapabilir. 9. Çağdaş müzikteki yeni eğilimler hakkında bilgi sahibi olabilir. |
| Öğretim Yöntemleri | Ders anlatımı; görsel-işitsel malzeme kullanımı; öğrencinin etkin katılımına yönelik tartışma. |
| Kaynaklar |
1. « Postface : Sociologie de la musique » : Theodor W. ADORNO (1994). Introduction à la sociologie de la musique, Editions Contrechamps, Paris, pp. 223-232. 2. « Music, Language, and Composition » : Theodor W. ADORNO (2002). Essays on Music (ed. by Richard Leppert), University of California Press, Berkeley, pp.113-126. 3. « Eléments fondamentaux de la musique européenne moderne fondée sur l’harmonie et limites de sa rationalisation » : Max WEBER (1998). Sociologie de la musique. Les fondements rationnels et sociaux de la musique, Métailié, Paris, pp.49-59. 4. « Les fonctions sociales de la musique » : Ivo SUPICIC (1988). « Les fonctions sociales de la musique » in Henri Vanhulst et Malou Haine (ed.). Musique et Société, Editions de l’Université Libre de Bruxelles, Bruxelles, pp.173-182. 5. « Représenter » : Jacques ATTALI (2001). Bruits, Fayard, Paris, pp.83-158. 6. « La Musique : Un fait social total » : Anne-Marie GREEN (2009). De la musique en sociologie, L’Harmattan, Paris, pp.187-236 7. « The social construction of musical meaning» : Peter J. MARTIN (2006). Sounds and society, Themes in the sociology of music, Manchester University Press, Manchester, pp.25-74. 8. « Art Worlds and Collective Activity » : Howard S. BECKER (1997). Art Worlds, University of California Press, Berkeley, pp.1-39. 9. « Patterns of modernization in Turkish Music » : Ali ERGUR & Yiğit AYDIN (2006). « Patterns of modernization in Turkish Music as indicators of a changing society », Musicae Scientiae, Special Issue 2005-2006, pp.89-108. 10. « Turkish Rock and Pop Music » : Martin STOKES (2002). « Turkish Rock and Pop Music » in Virginia Danielson, Scott Marcus, and Dwight Reynolds (eds.). The Garland Encylopedia of Music, vol.6, The Middle East, Routledge, New York, pp. 247-253. 11. « Arabesk » : Nedim KARAKAYALI (2002). « Arabesk » in Virginia Danielson, Scott Marcus, and Dwight Reynolds (eds.). The Garland Encylopedia of Music, vol.6, The Middle East, Routledge, New York, pp.255-259. |
Teori Konu Başlıkları
| Hafta | Konu Başlıkları |
|---|---|
| 1 | Genel giriş |
| 2 | Ses, tını, frekans, aralık ve ezgi; toplumsal ifade olarak müzik |
| 3 | Müziğin toplumsal işlevleri |
| 4 | Toplumsal işbölümü, örgütlenme ve bütünleşmenin göstergesi olarak müzik |
| 5 | Şiir, çalışma, üretim: Ritm ve tempo |
| 6 | Eylem ve farklılaşma: Ezgi ve aralık |
| 7 | Doğunun düşün evreni: Makam ve usûl |
| 8 | Toplumsal uyum-ilahi uyum: Armoni ve akor düzeni |
| 9 | Organik dayanışmanın izdüşümleri: Kontrpuan ve füg |
| 10 | Ara sınavı |
| 11 | Müzikte toplumsal cinsiyet |
| 12 | Türk Müziği’nin modernleşme güzergâhı |
| 13 | Popüler müzik; Arabesk olgusuna odaklanan bir çözümleme |
| 14 | Müzikte yeni yönelimler, yeni tını ve ses malzemesi arayışları |
Uygulama Konu Başlıkları
| Hafta | Konu Başlıkları |
|---|
Başarı Notuna Etki Oranları
| Sayı | Katkı Payı | |
|---|---|---|
| Yarıyıl içi çalışmaların başarı notuna katkısı | 2 | 60 |
| Yarıyıl sonu çalışmaların başarı notuna katkısı | 1 | 40 |
| Toplam | 3 | 100 |
Yarıyıl İçi Çalışmaları
| Sayı | Katkı Payı | |
|---|---|---|
| Ödevler | 1 | 35 |
| Sunum | 0 | 0 |
| Arasınavlar (Hazırlık Süresi Dahil) | 1 | 25 |
| Proje | 0 | 0 |
| Laboratuar | 0 | 0 |
| Diğer Uygulamalar | 0 | 0 |
| Kısa Sınavlar | 0 | 0 |
| Dönem Ödevi / Projesi | 0 | 0 |
| Portfolyo Çalışmaları | 0 | 0 |
| Raporlar | 0 | 0 |
| Öğrenme Günlükleri | 0 | 0 |
| Bitirme Tezi/Projesi | 0 | 0 |
| Seminer | 0 | 0 |
| Diğer | 1 | 40 |
| Toplam | 3 | 100 |
| Numara | Program Yeterlilikleri | Puan | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | ||
| 1 | Mezun olan öğrenci hem sosyolojide hem de ilgili sosyal bilim alanlarındaki kuramsal perspektifleri tanımlayabilir ve değerlendirebilir. | X | ||||
| 2 | Mezun olan öğrenci temel kuramsal çözümlemeleri ve sosyolojik kavramları kendi araştırma alanında kullanabilir. | X | ||||
| 3 | Mezun olan öğrenci sosyolojik perspektif ve akıl yürütmeyi, toplumsal ve tarihsel olgulara eklemleyebilir; toplumsal ve tarihsel meseleleri sosyolojik bir gözle yorumlayabilir. | X | ||||
| 4 | Mezun olan öğrenci sosyoloji ve ilgili araştırma alanlarındaki klasik ve çağdaş araştırmaları ve bilgi üretimini takip edebilir ve değerlendirebilir. | X | ||||
| 5 | Mezun olan öğrenci sosyolojik bir araştırmayı uygun kuramsal çatı ve ampirik yöntemlerle tasarlayabilir ve yürütebilir. | X | ||||
| 6 | Mezun olan öğrenci araştırma sorularıyla ampirik bulguları ilişkilendiren yazılı bir araştırma raporu üretebilir. | X | ||||
| 7 | Mezun olan öğrenci hem niteliksel hem niceliksel yöntemleri uygun şekilde kullanabilir. | X | ||||
| 8 | Mezun olan öğrenci veri işlemek ve çözümlemek için gerekli istatistik yazılım programlarından uygun şekilde faydalanabilir. | X | ||||
| 9 | Mezun olan öğrenci sosyoloji ve ilgili alanlardaki kuramsal ve ampirik bilgi üretimini eleştirel bir şekilde değerlendirebilir. | X | ||||
| 10 | Mezun olan öğrenci Türkçe, Fransızca ve İngilizce’de yapılan bilimsel üretimi takip edebilir. | X | ||||
| 11 | Mezun olan öğrenci sosyolojiyi geniş bir sosyal bilim çerçevesiyle bütünleştiren disiplinlerarası ve karşılaştırmalı bir bakış açısı geliştirebilir. | X | ||||
| 12 | Mezun olan öğrenci Türkiye’nin tarihini ve modernleşmesini sosyolojik sonuçları itibarıyla ve dünya tarihi çerçevesinde yorumlayabilir. | X | ||||
| 13 | Mezun olan öğrenci toplumsal eşitsizliklerin ve ayrımcılıkların neden olduğu sorunlara olası çözümler üretmek için siyasal ve toplumsal süreçlere müdahil olabilir. | X | ||||
| 14 | Mezun olan öğrenci sosyolog olarak olduğu gibi, araştırmacı olarak da konumu hakkında düşünümsel bir bakış açısı geliştirebilir. | X | ||||
| Etkinlikler | Sayı | Süre | Toplam İş Yükü |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi | 14 | 3 | 42 |
| Sınıf Dışı Çalışma Süresi | 14 | 2 | 28 |
| Ödevler | 1 | 20 | 20 |
| Arasınavlar (Hazırlık Süresi Dahil) | 1 | 10 | 10 |
| Yarıyıl Sonu Sınavı (Hazırlık Süresi Dahil) | 1 | 20 | 20 |
| Toplam İş Yükü | 120 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 | 4,80 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||