Sosyoloji Lisans Programı

Türkiye´de Sosyolojik Düşüncenin Evrimi(SOC307)

Ders Kodu Dersin Adı Yarıyıl Teori Uygulama Lab Kredisi AKTS
SOC307 Türkiye´de Sosyolojik Düşüncenin Evrimi 5 3 0 0 3 5
Ön Koşul
Derse Kabul Koşulları
Dersin Dili Türkçe
Türü Zorunlu
Dersin Düzeyi Lisans
Dersi Veren(ler) Ali ERGUR aergur@gsu.edu.tr (Email)
Dersin Yardımcıları
Dersin Amacı Türkiye'de sosyolojik düşüncenin doğuşu ve gelişimi, belli başlı kurucuları, temel tartışmaları üzerine genel bir tarihsel çözmleme yapmak.
İçerik Türkiye'de sosyolojinin doğuşunu gerektiren tarihsel, siyasal ve toplumsal koşulların gözden geçirildiği bir bakış açısı oluşturmak, bu dersin başlıca hedefidir. Bu bağlamda sosyolojinin dünyadaki yeri ile karşılaştırılarak Türkiye'deki doğuşunun nedenlerine değinilir. Yusuf Akçura, Ziya Gökalp, Prens Sabahattin gibi kurucuların açtığı yolda hangi düşünce eksenlerinin geliştiği tartışılır. Bugüne dek uzanan süreklilik hatları ve kesinti noktaları bir bütün içerisinde tartışılır.
Dersin Öğrenme Çıktıları Bu dersin sonunda öğrenci;
1. Türkiye'de sosyolojik düşüncenin doğuş koşulları hakkında fikir edinebilecektir.
2. Türkiye'de sosyolojinin belli başlı kurucularının sosyolojik fikirlerini ana hatlarıyla öğrenecektir.
3. Türkiye'de sosyolojinin gelişmesinde rol oynayan kurumların önemini idrak edebilecektir.
4. Türkiye'de sosyolojik düşüncenin gelişiminde siyaset bağlamının önemi görebilecektir.
5. Türkiye'de sosyolojinin gelişiminde önemli rol oynayan başlıca toplumbilimcilerin fikirlerinin ana hatlarını öğrenecektir.
6. Türkiye'de sosyolojik düşüncenin evriminin kırılma noktalarını ve bunların yapısal, konjonktürel, siyasal nedenleri hakkında fikir edinebilecektir.
7. Türkiye'de sosyoloji biliminin geçmişte ve günümüzde başlıca çalışma konuları hakkında fikir edinebilecektir.
Öğretim Yöntemleri Ders anlatımı.
Kaynaklar 1. ? “Türkleşmek, İslâmlaşmak, Muasırlaşmak”: Ziya Gökalp (2007) [yayına hazırlayan: Sabri Koz]. Ziya Gökalp, Kitaplar, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, ss.41-88.
2. ? “Merkez-i İstinâd”, “Teşekkül-i İçtimaimiz”, “Yeni İstikamet Meslek Programı”: Prens Sabahaddin (2007) [yayına hazırlayan: Mehmet Ö. Alkan]. Gönüllü Sürgünden Zorunlu Sürgüne, Bütün Eserleri, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, ss.384-416.
3. ? “Ruh ve Beden Meselesi”: Hilmi Ziya Ülken (1981). Aşk Ahlâkı, Ülken Yayınları, İstanbul, ss. 15-43
4. ? “Tarihi materyalizmin ‘postüla’ları”: Hilmi Ziya Ülken (1963). Tarihî Maddeciliğe Reddiye, İstanbul Kitabevi, İstanbul, ss.102-142
5. ? “Hayatiyat ve İçtimaiyat”: Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu (1947). İçtimaiyat, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul, ss.57-81
6. ? “Sosyolojisi”: Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu (1969). Doğumunun 150. Yılında Karl Marx, Filiz Kitabevi, İstanbul, ss.122-161
7. ? “Türkiye’de Toplumsal Tabakalaşma ve Sınflar”: İbrahim Yasa (1973). Türkiye’nin Toplumsal Yapısı ve Temel Sorunları, TODAİE Yayınları, Ankara, ss.163-181
8. ? “Döndükten Sonra Aile: Biriktirimler ve Ekonomik Olanaklar”: İbrahim Yasa (1979). Yurda Dönen İşçiler ve Toplumsal Değişme, TODAİE Yayınları, Ankara, ss.31-53, 169-187
9. ? “Durkheim Sosyolojisinin Eleştirmesi”: Nurettin Şazi Kösemihal (1971). Durkheim Sosyolojisi, Remzi Kitabevi İstanbul, ss.178-207
10. ? “Kültür ve Medeniyet”: Mümtaz Turhan (1997). Kültür Değişmeleri, Sosyal Psikoloji Bakımından Bir Tetkik, Marmara Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, ss. 35-53, 209-265
11. ? “Toplum Değerleri”: Muzaffer Şerif (1985). Toplumsal Kuralların Psikolojisi, Alan Yayıncılık, İstanbul, ss.95-115
12. ? Muzaffer Şerif Başoğlu (1943). “Farklar Psikolojisine Giriş”, Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, cilt:1, sayı:2, ss.71-80
13. ? Niyazi Berkes (1945). “Hüseyin Rahmi’nin Sosyal Görüşleri”, Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, cilt:1, sayı:3, ss.3-17
14. ? “Büyük Tartışma”: Niyazi Berkes (1983). Türkiye’de Çağdaşlaşma, Doğu-Batı Yayınları, İstanbul, ss.419-462
15. ? Behice Sadık Boran (1943). “Sosyal Evrim Meselesi”, Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, cilt:1, sayı:2, ss.59-65
16. ? Behice Sadık Boran (1943). “Sosyoloji Anlayışında İkilik”, Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, cilt:1, sayı:3, ss.67-74
17. ? Behice Sadık Boran (1945). “İş Bölümü ve Kadının Sosyal Mevkii”, Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, cilt:3, sayı:3, ss. 301-310
18. ? “Köylerin Şehirleşmesi: Ova Köyleri”: Behice Boran (1992). Toplumsal Yapı Araştırmaları (İki Köy Çeşidinin Mukayeseli Tetkiki), Sarmal Yayınevi, İstanbul, ss.219-248
19. ? Behice Boran (1947). “Sociology in Retrospect”, American Journal of Sociology, 52(4), Ocak, ss.312-320
20. ? George A. Lundberg (1947). “Sociology Versus Dialectical Immaterialism”, American Journal of Sociology, 53(2), Eylül, ss.85-95
21. ? “Toplumsal Değişme ve Türkiye” ve “Türk Toplumunda Yapısal Değişme”: Mübeccel B. Kıray (1999). Toplumsal Yapı, Toplumsal Değişme, Bağlam Yayınları, İstanbul, ss.312-341
Ders İçeriğini Yazdır
Teori Konu Başlıkları
Hafta Konu Başlıkları
1 Yusuf Akçura
2 Ziya Gökalp
3 Prens Sabahattin, Mehmet İzzet
4 Hilmi Ziya Ülken
5 Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu
6 İbrahim Yasa
7 Ara sınavı
8 Niyazi Berkes
9 Mümtaz Turhan, Nurattin Şâzi Kösemihal
10 Muzaffer Şerif Başoğlu / Muzafer Sherif
11 Behice Boran
12 Cavit Orhan Tütengil
13 Mübeccel Kıray
14 Türkiye'de Çağdaş Toplumbilimin Genel Durumu
Uygulama Konu Başlıkları
Hafta Konu Başlıkları
Başarı Notuna Etki Oranları
  Sayı Katkı Payı
Yarıyıl içi çalışmaların başarı notuna katkısı 1 40
Yarıyıl sonu çalışmaların başarı notuna katkısı 1 60
Toplam 2 100
Yarıyıl İçi Çalışmaları
  Sayı Katkı Payı
Ödevler 0 0
Sunum 0 0
Arasınavlar (Hazırlık Süresi Dahil) 1 40
Proje 0 0
Laboratuar 0 0
Diğer Uygulamalar 0 0
Kısa Sınavlar 0 0
Dönem Ödevi / Projesi 0 0
Portfolyo Çalışmaları 0 0
Raporlar 0 0
Öğrenme Günlükleri 0 0
Bitirme Tezi/Projesi 0 0
Seminer 0 0
Diğer 1 60
Toplam 2 100
Numara Program Yeterlilikleri Puan
1 2 3 4 5
1 Mezun olan öğrenci hem sosyolojide hem de ilgili sosyal bilim alanlarındaki kuramsal perspektifleri tanımlayabilir ve değerlendirebilir. X
2 Mezun olan öğrenci temel kuramsal çözümlemeleri ve sosyolojik kavramları kendi araştırma alanında kullanabilir. X
3 Mezun olan öğrenci sosyolojik perspektif ve akıl yürütmeyi, toplumsal ve tarihsel olgulara eklemleyebilir; toplumsal ve tarihsel meseleleri sosyolojik bir gözle yorumlayabilir. X
4 Mezun olan öğrenci sosyoloji ve ilgili araştırma alanlarındaki klasik ve çağdaş araştırmaları ve bilgi üretimini takip edebilir ve değerlendirebilir. X
5 Mezun olan öğrenci sosyolojik bir araştırmayı uygun kuramsal çatı ve ampirik yöntemlerle tasarlayabilir ve yürütebilir. X
6 Mezun olan öğrenci araştırma sorularıyla ampirik bulguları ilişkilendiren yazılı bir araştırma raporu üretebilir. X
7 Mezun olan öğrenci hem niteliksel hem niceliksel yöntemleri uygun şekilde kullanabilir. X
8 Mezun olan öğrenci veri işlemek ve çözümlemek için gerekli istatistik yazılım programlarından uygun şekilde faydalanabilir. X
9 Mezun olan öğrenci sosyoloji ve ilgili alanlardaki kuramsal ve ampirik bilgi üretimini eleştirel bir şekilde değerlendirebilir. X
10 Mezun olan öğrenci Türkçe, Fransızca ve İngilizce’de yapılan bilimsel üretimi takip edebilir. X
11 Mezun olan öğrenci sosyolojiyi geniş bir sosyal bilim çerçevesiyle bütünleştiren disiplinlerarası ve karşılaştırmalı bir bakış açısı geliştirebilir. X
12 Mezun olan öğrenci Türkiye’nin tarihini ve modernleşmesini sosyolojik sonuçları itibarıyla ve dünya tarihi çerçevesinde yorumlayabilir. X
13 Mezun olan öğrenci toplumsal eşitsizliklerin ve ayrımcılıkların neden olduğu sorunlara olası çözümler üretmek için siyasal ve toplumsal süreçlere müdahil olabilir. X
14 Mezun olan öğrenci sosyolog olarak olduğu gibi, araştırmacı olarak da konumu hakkında düşünümsel bir bakış açısı geliştirebilir. X
Etkinlikler Sayı Süre Toplam İş Yükü
Ders Süresi 14 3 42
Sınıf Dışı Çalışma Süresi 14 4 56
Arasınavlar (Hazırlık Süresi Dahil) 1 10 10
Yarıyıl Sonu Sınavı (Hazırlık Süresi Dahil) 1 10 10
Toplam İş Yükü 118
Toplam İş Yükü / 25 4,72
Dersin AKTS Kredisi 5
Scroll to Top